یکی از مهم‌ترین حواس پنجگانه که اهمیت بسیار زیادی دارد گوش و شنوایی است. در زندگی روزمره برای برقراری ارتباط با اطرافیان وجود حس شنوایی بسیار مهم و تأثیرگذار است به همین دلیل همواره راهکار‌هایی برای محافظت از گوش و شنوایی وجود دارد که با انجام دادن آن‌ها می‌توان در سالم نگه داشتن گوش‌ها و حفاظت از شنوایی انجام داد در این بین مهم‌ترین سؤالی که همواره مطرح می‌شود این است که چطور می‌توان از گوش‌ها محافظت کرد. تمیز نگه داشتن گوش‌ها و حفاظت از صدا‌های بلند از اولین اقداماتی هستند که برای حفاظت گوش و شنوایی توصیه می‌شود.
محافظت از گوش
بهداشت گوش باعث کاهش احتمال آسیب دیدگی و همچنین عفونت‌های ناشی در آن خواهد شد. توصیه می‌شود هر روز گوش‌های خود را تمیز کنید؛ اما برای انجام این کار نیاز است تا احتیاط بیشتری را داشته باشید، چرا که گوش‌ها جز اندام‌های حساس بدن هستند و در صورت عدم توجه و رعایت نکردن نکات ایمنی احتمال آسیب دیدن به پرده گوش و شنوایی وجود خواهد داشت. توجه داشته باشید که از اشیا نوک تیز برای تمیز کردن گوش‌ها استفاده نکنید.
اشیا نوک تیز باعث به خطر افتادن سلامت گوش می‌شود. یک حرکت اشتباه در تمیز کردن گوش به وسیله اشیا نوک تیز امکان آسیب رساندن به مجرای گوش یا پرده گوش را افزایش می‌دهد. جرم گوش کاملاً طبیعی است و برای پیشگیری از ورود حشرات و همچنین به منظور کاهش رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها است. فقط در صورتی که متوجه افزایش بیش از حد جرم گوش شدید می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.
اختلال کم شنوایی
اختلال کم شنوایی به دلیل آسیب گوش داخلی یا عصب به وجود می‌آید، البته این عارضه در برخی از افراد به صورت مادرزادی و در برخی دیگر به علت بیماری‌ها و مصرف بعضی از دارو‌های خاص است. قرار گرفتن در معرض صدا‌های بلند نیز باعث به وجود آمدن کم شنوایی خواهد شد. در واقع این موارد دلایل کم شنوایی به شمار می‌آیند اما کم شنوایی و این اختلال همواره علائم و نشانه‌هایی نیز دارد.
از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نشنیدن صدا‌های اطراف و مشکل در درک کلمات اشاره کرد. افرادی که به اختلال کم شنوایی دچار هستند، نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو دارند، این اختلال باعث اجتناب از مکالمات در این افراد و دوری از روابط اجتماعی خواهد شد. کم شنوایی می‌تواند در تمامی سنین اتفاق بیفتد البته کم شنوایی در سنین مختلف دلایلی دارد. به عنوان مثال کم شنوایی حسی عصبی که به عنوان شایع‌ترین علت کم شنوایی نیز شناخته می‌شود، به دلیل آسیب به سلول‌های حسگر سیستم شنوایی در گوش داخلی است.
از مهم‌ترین دلایل کم شنوایی می‌توان به آلرژی، بیماری‌های ژنتیکی و همچنین ضربه به سر اشاره کرد. وجود یک عفونت ویروسی یا باکتریایی نیز باعث از دست رفتن توانایی شنوایی در فرد خواهد شد و در صورتی که برای برطرف کردن و معالجه به پزشک مراجعه نشود می‌تواند عوارض آن ماندگار باشد.
جلوگیری از آسیب‌های شنوایی و محافظت از گوش
به منظور جلوگیری از آسیب‌های شنوایی و محافظت از گوش حتماً باید برخی از موارد بهداشتی را رعایت کنید. به عنوان مثال هرگز چیزی را در درون گوش وارد نکنید و پس از استحمام در صورت وجود آب یا رطوبت با یک دستمال کاغذی ابتدا آب موجود در درون گوش را خشک کنید.
در صورت وجود هرگونه ناراحتی در شنیدن صدا‌های اطراف نیاز است تا به پزشک مراجعه کنید. در زمان گوش دادن به موسیقی به ویژه زمانی که اقدام به گوش کردن موزیک با هدفون یا هندزفری می‌کنید از حجم پایین صدا بهره ببرید. برای جلوگیری از آسیب‌های شنوایی و محافظت از گوش در کنسرت‌ها از نشستن در نزدیکی بلندگو خودداری کنید.
نکاتی برای مراقبت از گوش
به طور معمول در حدود ۱۵ درصد از مردم به علت صدای بلند در معرض کم شنوایی قرار می‌گیرند. این صدا‌ها می‌تواند صدا‌های بلند در باشگاه‌ها و یا کنسرت‌ها باشد. استفاده از گوش گیر‌ها در برخی از محیط‌ها که دارای صدای بلندی هستند می‌تواند برای مراقبت از گوش و حفاظت از شنوایی مؤثر باشد؛ اما نکاتی نیز برای مراقبت و محافظت از شنوایی و گوش‌ها وجود دارد که با توجه به آن‌ها می‌توانید میزان آسیب دیدگی را تا حد بسیار زیادی کم کنید.
کاهش استفاده از گوش پاک کن
بسیاری از افراد برای تمیز کردن کثیفی‌های مجرای داخلی گوش از گوش پاک کن استفاده می‌کنند؛ اما باید توجه داشته باشید که استفاده از گوش پاک کن توصیه نمی‌شود. وجود کمی موم در داخل گوش طبیعی است. موم‌هایی که در داخل گوش وجود دارند به منظور جلوگیری از وجود گرد و غبار و عدم ورود سایر ذرات مضر به داخل مجرای گوش ضروری هستند، همچنین قرار دادن هر چیزی در داخل مجرای گوش موجب می‌شود تا این اندام حساس به سرعت آسیب ببیند. در صورتی که در کناره‌های گوش موم اضافی مشاهده می‌کنید، می‌توانید به وسیله یک حوله مرطوب اطراف کانال گوش را تمیز کنید.
خشک کردن گوش‌ها
یکی از دلایل کم شنوایی عفونت در گوش است. رطوبت در گوش موجب انتشار باکتری در مجرای گوش می‌شود. همین موضوع یکی از مهم‌ترین دلایل عفونت است که توانایی شنوایی را در فرد به خطر می‌اندازد، به همین منظور توصیه می‌شود تا پس از استحمام با حوله اقدام به خشک کردن گوش‌ها کنید. برای خارج کردن آب داخلی گوش می‌توانید سر خود را به پهلو خم کنید و با کشیدن لوب گوش، آب موجود در آن را تخلیه نمایید.
کلام پایانی
کم شنوایی یک فرایند اجتناب ناپذیر است؛ اما راهکار‌هایی برای محافظت از گوش و شنوایی وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عدم استعمال دخانیات و بررسی میزان شنوایی خود در آزمون‌های خاص اشاره کرد. دخانیات علاوه بر اینکه بر قلب و سلامت ریه‌ها تأثیر می‌گذارد می‌تواند یکی از دلایل کم شنوایی باشد؛ چرا که استعمال دخانیات به بافت‌های حساس گوش آسیب وارد می‌کند و منجر به کاهش طولانی مدت عملکرد سیستم شنوایی خواهد شد. انجام تست‌های شنوایی و آزمایش‌های موجود می‌تواند یکی دیگر از راه‌های مناسب برای محافظت و شنوایی و گوش باشد.
