سرگیجه یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و بسته به علت آن، روش‌های درمانی متفاوتی دارد. سرگیجه ممکن است احساس چرخش یا عدم تعادل باشد و می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر زیادی بگذارد.
همچنین سرگیجه در دوران بارداری: علائم و روش‌های مدیریت آن را بخوانید.
سرگیجه محیطی (Peripheral Vertigo)
سرگیجه محیطی (Peripheral Vertigo) یکی از شایع‌ترین انواع سرگیجه است که به علت اختلال در گوش داخلی یا سیستم تعادلی بدن به وجود می‌آید. گوش داخلی نقش حیاتی در حفظ تعادل بدن دارد و شامل ساختارهایی است که به مغز اطلاعات مربوط به موقعیت و حرکت سر را ارسال می‌کنند. اگر این سیستم به هر دلیلی دچار مشکل شود، فرد احساس چرخش یا عدم تعادل می‌کند. یکی از رایج‌ترین علل سرگیجه محیطی، سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) است که ناشی از جابجایی ذرات ریز در گوش داخلی است.
این ذرات می‌توانند باعث تحریک بیش از حد گیرنده‌های تعادلی شوند که در نتیجه باعث احساس سرگیجه شدید و گذرا هنگام حرکت سر می‌شود. بیماری منییر، که به علت تجمع مایع در گوش داخلی رخ می‌دهد، نیز می‌تواند باعث سرگیجه، وزوز گوش و کم شنوایی شود. در مواردی مانند لابیرنتیت که التهاب گوش داخلی به علت عفونت ویروسی یا باکتریایی رخ می‌دهد، سرگیجه به همراه تهوع و استفراغ شدید مشاهده می‌شود.
همچنین وزوز گوش همراه با سرگیجه نشانه چیست؟ را بخوانید.
برای تشخیص دقیق این اختلالات، انجام تست شنوایی سنجی در ساری یا سایر مراکز تخصصی شنوایی می‌تواند به شناسایی مشکلات شنوایی مانند کم شنوایی و وزوز گوش کمک کند. در موارد سرگیجه محیطی، درمان‌هایی همچون مانور اپلی برای جابجایی ذرات گوش داخلی یا داروهای ضد التهاب و ضد تهوع توصیه می‌شوند تا علائم کاهش یابد و کیفیت زندگی فرد بهبود یابد.
سرگیجه مرکزی (Central Vertigo)
سرگیجه مرکزی (Central Vertigo) نوعی از سرگیجه است که ناشی از اختلال در سیستم عصبی مرکزی، به‌ویژه مغز و ساقه مغز، می‌باشد. برخلاف سرگیجه محیطی که به مشکلات گوش داخلی مربوط است، سرگیجه مرکزی به علت آسیب یا بیماری در بخش‌هایی از مغز که مسئول پردازش اطلاعات مربوط به تعادل و موقعیت بدن هستند، ایجاد می‌شود. این نوع سرگیجه می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی مانند سکته مغزی، تومورهای مغزی، اختلالات عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS) یا بیماری‌های التهابی مغزی باشد.
در سرگیجه مرکزی، احساس چرخش یا عدم تعادل معمولاً با سایر علائم عصبی مانند اختلالات گفتار، ضعف عضلانی، اختلال در بینایی یا مشکلات در هماهنگی حرکتی همراه است. این نوع سرگیجه ممکن است به‌طور مداوم یا غیرقابل پیش‌بینی باشد و برخلاف سرگیجه محیطی، معمولاً با تغییر موقعیت بدن یا حرکت سر بهبود نمی‌یابد. تشخیص دقیق این نوع سرگیجه نیازمند ارزیابی کامل پزشکی و استفاده از تست‌های شنوایی و تصویربرداری مغزی مانند MRI یا CT اسکن است.
همچنین، ممکن است پزشک برای بررسی شنوایی و مشکلات تعادلی مرتبط با سرگیجه، تست شنوایی کودکان و بزرگسالان انجام دهد. درمان سرگیجه مرکزی معمولاً شامل درمان بیماری زمینه‌ای است که باعث سرگیجه می‌شود و ممکن است به داروهای خاص، فیزیوتراپی و دیگر روش‌های درمانی نیاز داشته باشد.
سرگیجه روانی (Psychogenic Vertigo)
سرگیجه روانی (Psychogenic Vertigo) نوعی سرگیجه است که به دلیل عوامل روانی و عاطفی ایجاد می‌شود. در این نوع سرگیجه، علائم فیزیکی مانند چرخش یا عدم تعادل که معمولاً در سایر انواع سرگیجه مشاهده می‌شود، وجود ندارد. بلکه احساس گیجی و سبکی سر بیشتر ناشی از اضطراب، استرس، افسردگی یا اختلالات روان‌شناختی است. سرگیجه روانی معمولاً با دیگر نشانه‌های روانی همراه است، مانند نگرانی مفرط، ترس یا اختلالات خواب.
این نوع سرگیجه بیشتر در افرادی که تحت فشارهای روحی یا عاطفی زیادی قرار دارند، مشاهده می‌شود و ممکن است در شرایطی که فرد احساس تهدید یا عدم کنترل داشته باشد، شدت یابد. در مواردی که علت سرگیجه به روانشناسی مرتبط است، اغلب درمان‌های روان‌درمانی مانند مشاوره، درمان شناختی-رفتاری (CBT) و تکنیک‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن و یوگا مفید هستند. علاوه بر این، مدیریت استرس و درمان‌های دارویی برای اختلالات روانی می‌تواند به کاهش علائم سرگیجه روانی کمک کند.
برای تشخیص این نوع سرگیجه، معمولاً پزشک باید سایر علل فیزیکی سرگیجه را رد کند و با توجه به ارزیابی‌های روانی و رفتارشناختی، به درمان مناسب دست یابد. همچنین، انجام تست‌های شنوایی برای ارزیابی وضعیت شنوایی نیز می‌تواند مفید باشد، زیرا گاهی اوقات مشکلات شنوایی زمینه‌ای برای بروز این نوع سرگیجه ایجاد می‌کنند.
همچنین تست سرگیجه چگونه انجام می شود؟ را بخوانید.
سرگیجه ناشی از مشکلات گردش خون (Vasovagal or Orthostatic Vertigo)
سرگیجه ناشی از مشکلات گردش خون، که به آن سرگیجه واسواگال یا سرگیجه ارتوستاتیک نیز گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به طور موقت به مغز کاهش می‌یابد. این نوع سرگیجه معمولاً زمانی بروز می‌کند که فرد از وضعیت نشسته یا خوابیده به وضعیت ایستاده تغییر موقعیت می‌دهد. در این حالت، فشار خون به طور موقت افت می‌کند و ممکن است باعث احساس سبکی سر، تاری دید یا حتی از دست دادن تعادل و غش شود.
این نوع سرگیجه بیشتر در افراد با فشار خون پایین، مشکلات قلبی یا کسانی که به مدت طولانی در یک وضعیت خاص قرار می‌گیرند، مشاهده می‌شود. در مواردی که علت سرگیجه به مشکلات گردش خون مربوط است، ممکن است نیاز به ارزیابی دقیق‌تری از وضعیت قلبی و عروقی باشد. تست‌های فشار خون و ارزیابی عملکرد قلب می‌توانند به شناسایی مشکلات زمینه‌ای کمک کنند.
در درمان سرگیجه ناشی از مشکلات گردش خون، اصلاح سبک زندگی مانند افزایش مصرف مایعات، تغییر تدریجی وضعیت بدن از نشسته به ایستاده و استفاده از داروهای خاص برای مدیریت فشار خون ممکن است مؤثر باشد. در برخی از موارد، متخصصین ممکن است روش‌های درمانی دیگری مانند فیزیوتراپی تعادلی را برای تقویت سیستم گردش خون و بهبود تعادل پیشنهاد دهند.
همچنین اهمیت تست های سرگیجه در درمان بیماری های گوش داخلی را بخوانید.
خرید سمعک و درمان سرگیجه در مازندران در مرکز شنوایی آوا اودیولوژی
مرکز شنوایی آوا اودیولوژی در مازندران خدمات تخصصی خرید سمعک و درمان سرگیجه را با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تیم متخصص ارائه می‌دهد. این مرکز با انجام تست شنوایی بزرگسالان و کودکان، بهترین سمعک‌ها را بر اساس نیاز فرد انتخاب می‌کند. همچنین، برای درمان و تست سرگیجه، تست‌های تعادل و مشاوره‌های تخصصی انجام می‌شود تا مشکل شنوایی و تعادل به‌طور مؤثر مدیریت گردد.
نتیجه‌گیری
سرگیجه یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. بسته به نوع و علت سرگیجه، روش‌های درمانی متفاوتی وجود دارد. سرگیجه محیطی معمولاً به مشکلات گوش داخلی مرتبط است و می‌توان با روش‌هایی همچون مانور اپلی و داروهای ضد التهاب آن را درمان کرد. در مقابل، سرگیجه مرکزی که ناشی از اختلالات مغزی است، نیاز به درمان‌های تخصصی و ارزیابی‌های پزشکی دقیق‌تری دارد. سرگیجه روانی به عوامل روانی مانند استرس و اضطراب مرتبط است و درمان‌های روان‌درمانی می‌تواند در کاهش آن مؤثر باشد. همچنین، در مواردی که سرگیجه به مشکلات گردش خون مربوط است، اصلاح سبک زندگی و مصرف داروهای خاص کمک‌کننده خواهد بود. در کل، تشخیص دقیق نوع سرگیجه و پیگیری درمان‌های مناسب برای بهبود وضعیت افراد ضروری است.
