تست سرگیجه چگونه انجام می شود؟

سرگیجه یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که افراد در طول زندگی خود ممکن است تجربه کنند. سرگیجه احساس چرخش یا ناپایداری است که می‌تواند از چند ثانیه تا چند ساعت یا حتی بیشتر طول بکشد. این وضعیت می‌تواند به دلیل مشکلات مختلفی در بدن ایجاد شود، از جمله اختلالات در گوش داخلی، سیستم عصبی مرکزی، یا حتی عوامل روانی. برای تشخیص علت سرگیجه، پزشکان از تست‌های سرگیجه مختلفی استفاده می‌کنند. این تست‌ها به متخصصان کمک می‌کنند تا بفهمند که آیا منشا مشکل از گوش داخلی است یا مربوط به عوامل دیگر می‌شود.

در این مقاله، به بررسی روش‌های مختلف تست سرگیجه، نحوه انجام آن‌ها و کاربردشان در تشخیص سرگیجه می‌پردازیم.

سرگیجه چیست و چرا به تست نیاز دارد؟

سرگیجه به عنوان احساس چرخش یا ناپایداری تعریف می‌شود که اغلب با عدم تعادل همراه است. افراد مبتلا به سرگیجه ممکن است احساس کنند که محیط اطرافشان در حال چرخش است یا خودشان در حال حرکت هستند، حتی اگر واقعاً در حال استراحت باشند. این مشکل می‌تواند همراه با تهوع، تعریق، استفراغ و تاری دید باشد.

بیشتر موارد سرگیجه به دلیل مشکلاتی در گوش داخلی ایجاد می‌شود، اما سرگیجه می‌تواند به عوامل دیگری مانند مشکلات عصبی، قلبی یا حتی استرس و اضطراب نیز مرتبط باشد. به همین دلیل، تست‌های سرگیجه به پزشکان کمک می‌کند تا علت دقیق مشکل را پیدا کرده و درمان مناسب را پیشنهاد دهند.

انواع تست‌های سرگیجه

تست‌های مختلفی برای ارزیابی سرگیجه وجود دارد و پزشک بسته به علائم بیمار ممکن است یک یا چند تست را تجویز کند. این تست‌ها معمولاً شامل بررسی عملکرد گوش داخلی، سیستم عصبی مرکزی و سایر عوامل مرتبط با تعادل بدن هستند. در ادامه به مهم‌ترین انواع تست‌های سرگیجه اشاره خواهیم کرد.

تست کالریک (آزمون حرارتی گوش)

این تست یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای ارزیابی عملکرد گوش داخلی و بررسی واکنش‌های تعادلی است. در این تست، آب یا هوا با دماهای متفاوت (گرم و سرد) به مجرای گوش وارد می‌شود تا کانال‌های نیم‌دایره‌ای گوش داخلی تحریک شوند. این تحریک باعث ایجاد حرکات چشمی غیرارادی به نام نیستاگموس می‌شود که پزشکان آن را بررسی می‌کنند. هدف از این تست، ارزیابی عملکرد کانال‌های نیم‌دایره‌ای گوش داخلی است که نقش حیاتی در حفظ تعادل دارند. اگر عملکرد این بخش مختل شده باشد، می‌تواند به عنوان یکی از دلایل سرگیجه تشخیص داده شود.

تست آزمون دیکس-هالپایک (Dix-Hallpike)

تست Dix-Hallpike یکی از تست‌های موثر برای تشخیص سرگیجه، به ویژه سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) است که ناشی از حرکت غیرطبیعی کریستال‌های کلسیم در گوش داخلی می‌باشد. در این تست، بیمار روی تخت دراز کشیده و پزشک سر او را به یک سمت می‌چرخاند، سپس به سرعت او را در حالت خوابیده با سر پایین‌تر از سطح بدن قرار می‌دهد. این حرکت ممکن است سرگیجه و حرکات غیرطبیعی چشم (نیستاگموس) را تحریک کند. هدف اصلی این تست، شناسایی سرگیجه‌ای است که با تغییرات سریع وضعیت سر رخ می‌دهد و نشان‌دهنده BPPV است.

تست الکترونیستاگموگرافی (ENG) یا ویدئونیستاگموگرافی (VNG)

تست‌های ENG و VNG برای ارزیابی حرکات غیرطبیعی چشم (نیستاگموس) استفاده می‌شوند که می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات گوش داخلی یا سیستم عصبی مرکزی باشند. در روش ENG، از الکترودهای کوچکی در اطراف چشم استفاده می‌شود و در روش VNG، دوربین‌های ویدئویی برای ثبت حرکات چشم به کار می‌روند. بیمار باید به نقاط مختلف نگاه کند یا تحریکات خاصی مانند حرکت سر را تجربه کند تا واکنش‌های تعادلی بررسی شوند. هدف این تست، ارزیابی عملکرد گوش داخلی و بررسی این است که آیا سیگنال‌های تعادلی به درستی به مغز ارسال می‌شوند یا خیر.

تست پوسچروگرافی (Posturography)

تست پوسچروگرافی برای ارزیابی نحوه استفاده از سیستم‌های مختلف بدن، مانند گوش داخلی، بینایی و حس عمقی (پروپریوسپشن) در حفظ تعادل طراحی شده است. در این تست، بیمار روی سکوی متحرکی قرار می‌گیرد که به‌طور غیرمنتظره حرکت می‌کند و پزشک بررسی می‌کند که چگونه بیمار برای حفظ تعادل واکنش نشان می‌دهد. هدف این تست، ارزیابی تعادل کلی بدن و بررسی واکنش آن به موقعیت‌های غیرمنتظره است. این روش به تشخیص نوع اختلال تعادل و نقش بخش‌های مختلف بدن در بروز این مشکل کمک می‌کند.

تست تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

اگر پزشک به مشکلات سیستم عصبی مرکزی به‌عنوان علت سرگیجه مشکوک باشد، ممکن است MRI درخواست کند. این روش تصویربرداری برای شناسایی مشکلاتی مانند تومورهای مغزی، سکته مغزی یا سایر اختلالات مغزی استفاده می‌شود. بیمار باید در دستگاه MRI دراز کشیده و کاملاً بی‌حرکت بماند تا امواج مغناطیسی تصاویری دقیق از مغز و سیستم عصبی ایجاد کنند. هدف از MRI، تشخیص اختلالات ساختاری یا آسیب‌های مغزی است که ممکن است علت سرگیجه باشند.

تست‌های شنوایی (ادیومتری)

گاهی سرگیجه با مشکلات شنوایی همراه است، به‌ویژه اگر سرگیجه ناشی از مشکلات گوش داخلی باشد. در این شرایط، تست شنوایی (ادیومتری) برای بررسی وضعیت شنوایی بیمار مفید است. در این تست، بیمار باید به صداهایی با فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف گوش دهد و هنگام شنیدن صدا واکنش نشان دهد. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا عملکرد گوش داخلی را ارزیابی کنند. هدف از ادیومتری، تشخیص بیماری‌هایی مانند منیر یا التهاب گوش داخلی است که می‌توانند هم سرگیجه و هم کم شنوایی ایجاد کنند.

نتایج تست سرگیجه و درمان‌های پیشنهادی

پس از انجام تست‌های سرگیجه، پزشک نتایج را بررسی می‌کند تا مشخص کند که علت اصلی سرگیجه چیست. بسته به نوع و شدت مشکل، روش‌های درمانی مختلفی ممکن است توصیه شود:

1. درمان‌های دارویی: برای درمان سرگیجه، داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها، دیورتیک‌ها یا ضدالتهاب‌ها ممکن است تجویز شوند.
2. تمرینات تعادلی و فیزیوتراپی: در برخی موارد، بیمار ممکن است نیاز به تمرینات تعادلی داشته باشد تا به بهبود وضعیت تعادل کمک کند.
3. مانورهای حرکتی: برای بیمارانی که مبتلا به BPPV هستند، مانورهای خاصی مانند مانور Epley ممکن است تجویز شود تا کریستال‌های کلسیمی گوش داخلی به محل صحیح خود بازگردند.
4. جراحی: در موارد نادر، اگر مشکل سرگیجه ناشی از اختلالات شدید گوش داخلی یا سیستم عصبی باشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

نتیجه‌گیری

سرگیجه یک مشکل رایج اما پیچیده است که می‌تواند تأثیرات منفی بر زندگی روزمره افراد داشته باشد. تشخیص علت دقیق سرگیجه نیازمند انجام تست‌های سرگیجه مختلفی است که هرکدام به بررسی بخش‌های مختلف بدن مرتبط با تعادل می‌پردازند. از طریق این تست‌ها، پزشکان می‌توانند مشکل اصلی را تشخیص داده و بهترین روش‌های درمانی را پیشنهاد دهند.
اگر شما یا یکی از اطرافیانتان با سرگیجه‌های مداوم روبه‌رو هستید، مهم است که به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و تست‌های لازم را انجام دهید تا بتوانید درمان مناسب را دریافت کنید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.