سرگیجه به حالت سبکی سر گویند که باعث عدم تعادل فرد می‌شود. سرگیجه در واقع یک بیماری نیست، بلکه می‌تواند نشانه یک بیماری باشد. سرگیجه می‌تواند در اثر علل‌های مختلفی مانند کم آبی بدن، کم خونی، سکته مغزی و… به وجود بیاید. همراه با علائمی نظیر گیجی، سبکی سر، عدم حفظ تعادل و… رخ می‌دهد. درمان سرگیجه معمولاً به علت آن بستگی دارد. یکی از دلایل اصلی سرگیجه، کمبود آب بدن است که خیلی ساده می‌توان با مصرف آب در طول روز این مشکل را درمان کرد؛ اما در صورت وجود مشکل دیگر باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده که علت سرگیجه شما مشخص شود و سپس پزشک متناسب با علت، درمان را تعیین می‌کند.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه یک حالت سبکی سر است و باعث عدم تعادل فرد شده و او حس می‌کند نمی‌تواند روی پا‌های خود بایستد؛ همچنین احساس می‌کند که همه اجسام به‌دور او می‌چرخند. هرکسی در هر سن و سالی می‌تواند این سرگیجه‌ها را داشته باشد؛ اما در اولین قدم باید به دنبال علت آن بود. نمی‌توان گفت سرگیجه یک نوع بیماری است، بلکه می‌تواند علائمی از یک بیماری باشد. در صورت بی‌اهمیتی به این موضوع ممکن است عوارض جبران ناپذیری برای فرد ایجاد شود.
علل سرگیجه مداوم چیست؟
سرگیجه مداوم می‌تواند علت‌های احتمالی گوناگونی داشته باشد. برخی از رایج‌ترین آن‌ها به شرح زیر است.
کم خونی
افرادی که دچار کم خونی هستند، به دلیل فقر آهن و گلبول‌های قرمز، اغلب دچار سرگیجه می‌شوند؛ به‌خصوص زمانی که حالت نشسته یا خوابیده هستند و می‌خواهند از جای خود بلند شوند، سرگیجه به اوج خود می‌رسد. در صورت وجود این نوع سرگیجه مداوم، جای نگرانی نیست، زیرا به راحتی می‌توان آن را با قرص‌های آهن و همچنین مصرف مواد غذایی که حاوی آهن هستند درمان کرد.
سکته مغزی
درمان سرگیجه مداوم بیماری‌هایی مانند کم خونی خیلی ساده‌تر از بیماری‌های دیگر است. یکی‌دیگر از علائم سرگیجه می‌تواند سکته مغزی باشد که بسیار خطرناک است. البته مهم‌ترین دلیل سکته سرگیجه نیست، اما اگر همراه با علائم دیگری مانند اختلال در صحبت کردن، عدم حفظ تعادل و درد شدید در سر باشد، می‌تواند زنگ خطری برای سکته مغزی باشد. سرگیجه‌هایی که در سکته مغزی است مداوم نیستند و بعد از سکته از بین می‌روند. در بعضی مواقع ممکن است سکته مغزی ناشی از خونریزی مغزی باشد که در این صورت سرگیجه، مدت‌ها قبل از وقوع سکته در فرد ایجاد می‌شود.
پایین بودن فشار خون
فشارخون اکثرا ناشی از مشکلات قلبی و کمبود ویتأمین به وجود می‌آید. افرادی که فشارخون پایینی دارند، در هنگام افت فشار معمولاً دچار سرگیجه می‌شوند. علاوه‌بر سرگیجه نیز ممکن است علائم دیگری مانند رنگ پریدگی، حالت تهوع، تشنگی و تاری دید را هم تجربه کنند.
پایین آمدن قند خون
پایین آمدن قند خون نیز باعث وجود سرگیجه می‌شود. وقتی که بدن دچار افت قند می‌شود دیگر نمی‌تواند به درستی سوخت ساز بدن را انجام دهد، در این صورت فرد دچار سرگیجه می‌شود. معمولاً افراد دیابتی که با کمبود انسولین مواجه هستند، اگر مدت طولانی بدون آب و غذا بمانند ممکن است دچاره سرگیجه شوند از این رو اگر افراد دیابتی دچار سرگیجه شدند نباید نسبت به آن بی‌توجه باشند؛ زیرا سرگیجه‌ها باعث عوارض جبران ناپذیری می‌شود.
بیماری مینیر
یک بیماری در گوش داخلی است که ناشی از تجمع بیش از اندازه مایع در گوش داخلی است. یکی از علائم آن وجود سرگیجه است. علاوه‌بر آن وزوز گوش، حالت تهوع و استفراغ نیز از علائم آن به شمار می‌رود. این بیماری معمولاً با استفاده از دارو و مصرف مواد غذایی خاص درمان می‌شود. افراد در هر رده سنی می‌توانند دچار این بیماری شوند؛ اما بیشتر در سنین ۴۰ و ۵۰ سالگی شایع است.
تومور مغزی
کسانی که دچار تومور مغزی هستند، ممکن است احساس سرگیجه داشته باشند و در راه رفتن و حفظ تعادل خود با مشکلاتی روبه‌رو شوند. همچنین علاوه‌بر این موارد ممکن است حالت تهوع و استفراغ را نیز تجربه کنند. حتی در حالت شدیدتر نیز تشنج و ضعف در اندام‌ها نیز اتفاق می‌افتد.
مشکلاتی در گوش داخلی
احساس از دست دادن شنوایی و سرگیجه، می‌تواند ناشی از وجود مشکلاتی در داخل گوش باشد. نوریت دهلیزی و لارنیتیت دو نوع مشکل التهاب در گوش هستند که علاوه‌بر سرگیجه، شامل تب، استفراغ و حالت تهوع نیز می‌شوند.
علاوه بر این موارد، موارد دیگری نیز در علل سرگیجه نقش دارند.
- میگرن
- مشکلات بینایی و عدم استفاده از عینک
- مصرف مواد مخدر و الکل
- استرس
- وارد شدن ضربه به سر یا جراحی در سر
- مسمومیت در اثر گاز مونو اکسید کربن
- کم آبی و گرمازدگی
- اثرات و عوارض برخی داروها
- وجود عفونت
علائم سرگیجه
سرگیجه یک بیماری نیست. احساسی همراه با سبکی سر و عدم حفظ تعادل است. ممکن است علائمی از یک بیماری باشد؛ ولی خود به تنهایی بیماری محسوب نمی‌شود. سرگیجه همواره شامل یک سری علائم است. برخی از آن‌ها در زیر آمده است.
- سبکی سر همراه با ضعف
- گیجی سر
- عدم حفظ تعادل
- احساس و دردی که در زمان درازکشیدن و یا حرکت کردن بیشتر می‌شود
- از دست دادن هوشیاری در موارد شدیدتر
هیچ کدام از این علائم خطرناک نیستند. ممکن است نشان دهنده یک مشکل کوچک مانند کم آبی و گرما زدگی باشد.
در صورت وجود چه علائمی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت وجود یک سری علائم‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشان دهنده یک بیماری مانند سکته مغزی باشد.
- سردردهای شدید و ناگهانی
- تلو تلو خوردن و عدم حفظ تعادل
- درد در قفسه سینه
- تغییر در شنوایی به‌صورت ناگهانی
- تاری دید
- دوبینی
- بی‌حسی و ضعف در ناحیه صورت
- به سختی نفس کشیدن
- تشنج
- بی حس شدن اندام‌ها و ضعف آن‌ها
- اختلال در صحبت کردن
- اننقباض ماهیچه‌ها
درمان سرگیجه‌های مداوم
درمانی که برای سرگیجه تجویز می‌شود، به علت وقوع سرگیجه بستگی دارد. بیشتر اوقات درمان‌های خانگی و همچنین دارویی می‌توانند برای درمان سرگیجه مداوم گزینه خوبی باشند.
سرگیجه ناشی از بیماری مینیر با مصرف کم نمک یا رژیم غذایی خاص درمان می‌شود.
- مشکلاتی که در گوش داخلی وجود دارند را با مصرف دارو می‌توان درمان کرد.
- نوشیدن آب زیاد در طول روز باعث می‌شود دچار کمبود آب شدید در بدن و در نتیجه سرگیجه نشوید.
- مصرف دارو و تکنیک‌هایی که روان شناس برای کاهش استرس پیشنهاد می‌کند، می‌تواند سرگیجه‌های ناشی از استرس را تا حد قابل توجه‌ای درمان کند.
- سرگیجه‌ای که براثر میگرن ایجاد می‌شود را می‌توان با مصرف دارو زیر نظر پزشک درمان کرد. همچنین پزشک تکنیک‌هایی را برای شناسایی عواملی که میگرن را تشدید می‌کند در اختیار شما قرار داده و به شما کمک می‌کند کمتر دچار سرگیجه ناشی از میگرن شوید.
علاوه‌بر این موارد روش‌های دیگری مانند مانور درمانی و تعادل درمانی نیز برای درمان سرگیجه‌های مداوم وجود دارند.
مانور درمانی روشی است که موقعیت سر باحالت‌های خاص تغییر داده می‌شود. درنتیجه کریستال‌های کوچک کلسیمی که باعث سرگیجه می‌شوند تغییر موقعیت می‌دهند. این درمان به درمان کریستال گوش میانی هم معروف است. در روش تعادل درمانی، ورزش‌هایی به فرد داده می‌شود که بدن عادت کرده و نسبت به حرکت حساسیت کمی نشان دهد. اگر سرگیجه به دلیل مشکل در گوش داخلی باشد، معمولا علاوه‌بر مصرف دارو پزشک این روش را نیز پیشنهاد می‌کند.
سخن پایانی
سرگیجه معمولاً براثر یک سری عوامل ایجاد می‌شوند. درمان آن‌ها بستگی به علت وقوع سرگیجه دارد. اگر علت سرگیجه پیدا نشود نمی‌توان درمانی برای آن در نظر گرفت. سرگیجه در حقیقت یک بیماری نیست، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری باشد. بعضی از سرگیجه‌های مداوم چندان خطرناک نیستند و می‌توان به راحتی آن‌ها را درمان کرد. به عنوان مثال کم خونی خطرناک است؛ اما با مصرف قرص آهن و همچنین مواد غذایی حاوی آهن می‌توان آن را درمان کرد. اما بعضی از سرگیجه‌ها خطرناک هستند و باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه شود، چرا که می‌تواند خبر وقوع یک سکته مغزی و یا وجود یک تومور در مغز دهد.
