کم‌شنوایی، پدیده‌ای خاموش ولی تأثیرگذار است که می‌تواند کیفیت زندگی افراد در هر سنی را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد. پس از انجام تست شنوایی‌سنجی و مشخص شدن نوع و شدت مشکلات شنوایی، مهم‌ترین گام، انتخاب بهترین روش درمانی است؛ انتخابی که باید بر اساس شرایط فرد، نوع کم‌شنوایی، سن، سبک زندگی و توانایی شناختی یا حرکتی باشد.
تحلیل نتایج تست شنوایی‌سنجی
اولین گام پس از مشاهده علائم کم‌شنوایی، انجام تست شنوایی‌سنجی دقیق و تخصصی است. این آزمایش با استفاده از دستگاه‌های استاندارد، میزان افت شنوایی در هر گوش و حساسیت به فرکانس‌های مختلف را بررسی می‌کند. نتایج این تست مشخص می‌کند که آیا کم‌شنوایی از نوع حسی‌عصبی، رسانشی یا ترکیبی است. همچنین شدت آن (خفیف، متوسط، شدید یا عمیق) مشخص می‌شود. این اطلاعات پایه‌ای برای تعیین مسیر درمان است، به‌ویژه در کم‌شنوایی در کودکان که تشخیص سریع می‌تواند مانع از بروز اختلالات زبانی و گفتاری شود.
درمان کم‌شنوایی حسی‌عصبی: تقویت عملکرد مغز با فناوری
در کم‌شنوایی حسی‌عصبی، به‌طور معمول سلول‌های عصبی موجود در حلزون گوش آسیب‌دیده‌اند و قابل ترمیم نیستند. در چنین شرایطی داروها اثربخشی چندانی ندارند و راهکار اصلی استفاده از فناوری‌های کمک‌شنوایی است. امروزه سمعک دیجیتال با قابلیت تنظیم دقیق، به کمک افرادی می‌آیند که دچار این نوع کم‌شنوایی هستند. این سمعک‌ها نه تنها صدا را تقویت می‌کنند، بلکه با پردازش هوشمند نویز محیطی را حذف کرده و وضوح گفتار را بالا می‌برند. انتخاب نوع سمعک باید دقیقاً مطابق با نتایج تست شنوایی‌سنجی و سبک زندگی فرد انجام شود.
استفاده از انواع سمعک
پس از تشخیص کم‌شنوایی، انتخاب از بین انواع سمعک مرحله‌ای کلیدی محسوب می‌شود. برای مثال، در کم‌شنوایی در کودکان، سمعک‌های پشت‌گوشی (BTE) محبوب‌تر هستند چون قالب آن‌ها به‌راحتی قابل تعویض است و با رشد گوش کودک هماهنگ می‌شود. اما در بزرگسالان، سمعک‌های داخل‌گوشی (ITE) یا حتی سمعک نامرئی (IIC) به دلیل ظاهر غیرقابل تشخیص، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین برخی از سمعک‌ها دارای قابلیت بلوتوث هستند که امکان اتصال به تلفن همراه و تلویزیون را فراهم می‌کنند. نوع و مدل سمعک باید براساس نتایج تست شنوایی کودکان یا بزرگسالان انتخاب شود تا بیشترین کارایی را داشته باشد.
قالب‌گیری دقیق برای سمعک
قالب سمعک نقش بسیار مهمی در عملکرد کلی دستگاه دارد. اگر قالب به‌درستی با ساختار گوش مطابقت نداشته باشد، صدا دچار بازتاب و نویز می‌شود یا حتی امکان خروج از گوش را پیدا می‌کند. در تست شنوایی کودکان، معمولاً پس از تشخیص افت شنوایی، قالب‌گیری در جلسات بعدی انجام می‌شود و به دلیل رشد سریع گوش‌ها، نیاز به تجدید قالب‌گیری هر چند ماه یک‌بار وجود دارد. برای بزرگسالان نیز قالب‌گیری دقیق می‌تواند استفاده طولانی‌مدت از سمعک را آسان‌تر و مؤثرتر کند. استفاده از قالب مناسب باعث می‌شود که سمعک راحت در گوش بنشیند و صدای تقویت‌شده به‌درستی منتقل شود.
همچنین تفاوت بین هایپراکوزیس و میسوفونیا؛ دو اختلال شنوایی متفاوت را بخوانید.
راهکارهای پیشرفته‌تر: کاشت حلزون و درمان‌های جراحی
در مواردی که فرد دچار کم‌شنوایی شدید یا عمیق است و حتی با سمعک نیز نمی‌تواند صداها را به‌خوبی بشنود، روش‌هایی مانند کاشت حلزون شنوایی به‌کار می‌رود. در این روش، یک بخش الکترونیکی در حلزون گوش کاشته می‌شود تا امواج صوتی را به‌صورت سیگنال عصبی به مغز منتقل کند. این تکنولوژی برای نوزادانی که از بعد تولد دچار کم‌شنوایی شدید هستند نیز قابل استفاده است. همچنین، برخی از مشکلات رسانشی مانند پارگی پرده گوش یا عفونت‌های مزمن، نیازمند درمان جراحی هستند که با بازیابی ساختار گوش میانی، امکان شنوایی طبیعی را فراهم می‌کنند.
توانبخشی شنوایی: آموزش مغز برای شنیدن بهتر
پس از دریافت سمعک یا انجام کاشت حلزون، توانبخشی شنوایی ضروری است تا مغز بتواند صداهای جدید را تحلیل و تفسیر کند. این مرحله شامل تمرین‌های درک گفتار، تقویت حافظه شنوایی و درک مکالمه در محیط‌های شلوغ می‌شود. در کودکان کم‌شنوا، توانبخشی اغلب شامل گفتاردرمانی و آموزش‌های ویژه برای والدین است. حتی در بزرگسالان نیز توانبخشی به بهبود مهارت شنیداری، کاهش وابستگی به لب‌خوانی و افزایش اعتماد به نفس کمک می‌کند. نادیده گرفتن این مرحله باعث می‌شود که فرد با وجود استفاده از سمعک، همچنان در درک گفتار مشکل داشته باشد.
ابزارهای کمک‌شنوایی مکمل
علاوه بر سمعک، ابزارهای جانبی نیز می‌توانند کیفیت شنوایی را افزایش دهند. برای مثال، دانش‌آموزانی که دچار کم‌شنوایی در کودکان هستند می‌توانند از میکروفن‌های بی‌سیم استفاده کنند که صدای معلم را مستقیماً به سمعک انتقال می‌دهد. همچنین سیستم‌های هشداردهنده نوری یا لرزشی، تلفن‌های تقویت‌کننده صدا و دستگاه‌های اتصال بلوتوث برای سمعک هوشمند وجود دارد. استفاده از این تجهیزات، زندگی روزمره افراد کم‌شنوا را راحت‌تر و مستقل‌تر می‌کند، به‌خصوص در محیط‌های کاری یا آموزشی.
همچنین رابطه سندرم آپرت و مشکلات شنوایی؛ آنچه باید بدانید را بخوانید.
ضرورت پیگیری‌های منظم
فرآیند درمان کم‌شنوایی، پایان کار نیست. باید به‌صورت دوره‌ای سمعک را تنظیم کرد، تست شنوایی مجدد انجام داد و در صورت نیاز قالب جدید گرفت. در کودکان کم‌شنوا، بررسی رشد گوش و بازبینی مهارت‌های زبانی اهمیت زیادی دارد. حتی در بزرگسالان، افت تدریجی شنوایی ممکن است نیاز به تنظیم مجدد سمعک یا جایگزینی آن داشته باشد. بررسی‌های منظم باعث می‌شود که کیفیت درمان حفظ شود و فرد بتواند با شرایط شنوایی خود تطبیق یابد.
تجربه شنوایی بهتر با خدمات آوا اودیولوژی در ساری
مرکز شنوایی‌سنجی آوا اودیولوژی در ساری با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و کادری مجرب، خدمات تخصصی ارزیابی شنوایی برای کودکان و بزرگسالان را ارائه می‌دهد. در این مرکز، انواع تست شنوایی بزرگسالان و تست شنوایی کودکان با دقت بالا انجام می‌شود و پس از تشخیص، راهکارهای درمانی شامل تنظیم و تجویز انواع سمعک، قالب‌گیری اختصاصی، مشاوره تخصصی و پیگیری‌های مداوم ارائه می‌گردد. آوا اودیولوژی انتخابی مطمئن برای افرادی است که به‌دنبال خدمات حرفه‌ای در حوزه شنوایی در استان مازندران هستند.
همچنین گوش پاک‌کن چگونه می‌تواند شنوایی را تهدید کند؟ را بخوانید.
نتیجه‌گیری
تحلیل نتایج تست شنوایی‌سنجی یکی از مهم‌ترین مراحل در روند درمان کم‌شنوایی است، زیرا با بررسی دقیق میزان افت شنوایی، نوع آن (حسی‌عصبی، رسانشی یا ترکیبی) و شدت آسیب، مسیر درمانی مناسب مشخص می‌شود. این تحلیل به متخصصان کمک می‌کند تا بین گزینه‌هایی مانند استفاده از سمعک، کاشت حلزون یا درمان دارویی و جراحی، بهترین تصمیم را بگیرند. به‌ویژه در مواردی مانند کم‌شنوایی در کودکان یا افت شنوایی ناشی از افزایش سن، تفسیر درست تست شنوایی بزرگسالان و کودکان نقش حیاتی در انتخاب تجهیزات مناسب و آغاز به‌موقع توانبخشی دارد.
