عفونت گوش یا اوتیت میانی حاد، یکی از عوارض دردناک برای کودکان بهشمار میرود. کودکان در صورت وجود عفونت گوش بیقرار شده و دائماً گریه میکنند. البته این عارضه دردناک در بزرگسالان نیز رخ میدهد؛ اما در بین کودکان بیشتر شایع است. عفونت گوش با کم شنوایی ارتباط داشته و در صورت بیاهمیتی به این عارضه، میتوان شاهد کم شنوایی در کودکان و حتی بزرگسالان بود. در واقع در صورتی که التهاب در گوش اتفاق میافتد، کم شنوایی بهصورت موقتی بهوجود میآید.
عفونت گوش چیست؟
یکی از بیماریهای مخصوص گوش عفونت گوش است که در آن، گوش خارجی و میانی درگیر عفونت میشوند. گوش میانی در پشت پرده گوش قرار داشته که فضایی پر از هوا بوده و در آن استخوانهای کوچکی وجود دارند که انتقال لرزش پرده گوش به گوش داخلی برعهده آنها است. کانال باریکی به نام شیپور استاش وجود داشته که گوش میانی را به سیستم تنفسی متصل میکند. در نوزادان و کودکان معمولاً این کانال شیپور استاش افقی و کوتاه است؛ از همینرو میکروبها بهسرعت و بهراحتی به گوش میانی نفوذ میکنند.
همچنین سیستم ایمنی کودکان و نوزادان برای از بین بردن میکروبها بهطور کامل تشکیل نشده است. به همین دلیل کودکان معمولاً نسبت به بزرگسالان بیشتر دچار عفونت گوش میشوند.
انواع عفونت گوش میانی در کودکان
بهطور کلی عفونت گوش در کودکان به دو دسته عفونت و گوش درد حاد و گوش درد همراه با خارج شدن مایع و چرک از گوش تقسیم میشود. این دستهبندی معمولاً در بزرگسالان متفاوت است. در عفونت و گوش درد حاد معمولاً پشت پرده گوش و اطراف آن بهطور کاملاً ناگهانی قرمزی و ورم بهوجود میآید و کودک ممکن است صداها را بهخوبی نشود یا به اصطلاح دچار کم شنوایی گردد و آن هم بهدلیل تجمع مایع در گوش میانی است.
گوش درد همراه با خارج شدن مایع چه در زمان عفونت و چه زمانی که عفونت گوش کودک از بین برود، به این صورت بوده که مایع و مخاط همچنان در گوش کودک باقی میمانند و کودک احساس میکند گوش او پر است و او را بسیار آزار میدهد و همچنین باعث کم شنوایی او نیز میشود.
علائم عفونت گوش در کودکان
عفونت معمولاً زمانی در گوش ایجاد میشود که باکتریهای موجود در دهان و بینی در پشت پرده گوش تجمع یابند. در صورت تجمع زیاد، معمولاً کم شنوایی هم در کودکان و هم بزرگسالان رخ میدهد. زمانی که عفونت در گوش کودکان رخ دهد، علائمی با آن آشکار خواهند شد که والدین با مشاهده آنها میتوانند متوجه عفونت گوش در کودک خود شوند. از جمله این علائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- تب 38 درجه یا بالاتر
- پیچیدن صدا در گوش و سر مخصوصاً در هنگام خوابیدن
- کودک از شدت درد، گوش خود را میکشد یا فشار میدهد.
- خروج مایعات از گوش
- سردرد
- بیقراری و گریه بیش از اندازه
- از دست دادن اشتها
- مشکلات خواب
- کم شنوایی
- از دست دادن تعادل
علت عفونت گوش در کودکان
کودکان به دلایل مختلفی میتوانند دچار عارضه عفونت گوش شوند. برخی از این دلایل به شرح زیر هستند.
- کودکانی که به مهدکودک میروند، معمولاً در بیشتر اوقات سرماخورده هستند که همین امر میتواند باعث ایجاد عفونت در گوش آنها شود.
- کودکانی که والدین آنها سیگاری هستند نیز دچار این بیماری گوش میشوند. همچنین آلودگی هوا نیز نقش بهسزایی در عفونت گوش دارد.
- کودکانی که در سنین 6 ماهگی تا 2 سالگی قرار دارند، بهدلیل کوتاه بودن کانال استاش و همچنین به سبب اینکه هنوز بهصورت کامل سیستم ایمنی بدن آنها تکمیل نشده نیز بیشتر دچار عفونت گوش میشوند.
- کودکانی که در بدو تولد دچار نقص مادرزادی مانند شکاف کام و سندروم دان هستند، معمولاً بهدلیل وجود تفاوت در ساختار استخوانی و عضلانی که با دیگران دارند، کانال استاش آنها عملکرد مناسبی نداشته و در نتیجه میتوانند دچار عفونت گوش شوند.
درمان عفونت گوش در کودکان
پزشکان معمولاً برای درمان عفونت گوش در کودکان به والدین توصیه میکنند که ۲ تا ۳ روز صبر کنند. اگر بعد از این مدت، کودک همچنان با درد گوش مواجه بوده و علائم وی حادتر شدهاند، پزشک برای کودک دارو تجویز میکند. همچنین هیچگاه بدون مشورت و دستور پزشک نباید داروهایی مانند آسپرین را به کودک بدهید؛ زیرا آسپرین باعث بهوجود آمدن یک اختلال نادر و فوقالعاده خطرناک در کودک میشود که به کبد و مغز کودک آسیب جدی وارد خواهد کرد.
روش های پیشگیری برای جلوگیری از عفونت گوش در کودکان
برای جلوگیری از عفونت گوش و همچنین کم شنوایی در کودکان میتوانید یکسری روشهای پیشگیرانه را انجام دهید که به شرح زیر هستند.
- اگر برای شیر دادن به کودک از شیشه شیر استفاده میکنید، سعی کنید که بهصورت خوابیده به وی شیر ندهید.
- بعد از سن یک سالگی کودک را از مصرف پستانک منع کنید.
- دستهای کودک را بهطور مداوم بشویید.
- برای تزریق واکسنهای کودک در زمان مقرر اقدام کنید.
- بعد از سن یک سالگی سعی کنید که کودک را به استفاده از لیوان تشویق کنید و شیشه شیر را از وی بگیرید.
- کودک را از قرار گرفتن در معرض دود دخانیات و همچنین آلودگی هوا حفظ کنید.
سخن پایانی
عفونت گوش یکی از بیماریهای شایع در کودکان است. البته این بیماری در بزرگسالان نیز رخ میدهد. عفونت گوش سبب بروز کم شنوایی در کودکان میگردد. اگر والدین نسبت به عفونت گوش فرزند خود بیتوجه باشند، مایع و مخاط زیادی در پشت پرده گوش جمع میشود که در این صورت کودک دچار کم شنوایی خواهد شد. دلایل زیادی برای ابتلا به این بیماری در کودکان وجود دارند. در صورت آگاهی از عفونت گوش کودک، باید ۲ تا ۳ روز صبر کرده و در صورت عدم بهبودی کودک، میبایست به پزشک مراجعه کرد. والدین میتوانند با رعایت روشهای پیشگیرانه از ایجاد عفونت گوش فرزند خود جلوگیری نمایند.
