در برخی مواقع ممکن است همزمان دچار گرفتگی گوش و سرگیجه شویم؛ اما علت چیست؟ آیا گوش گرفتگی و سرگیجه به هم مرتبط هستند؟ درمان‌های فوری برای این مشکلات چیست؟ سرگیجه و گرفتگی گوش می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله عفونت گوش، انسداد لوله استاش و بیماری حرکت باشد. برخی از آنها بر گوش داخلی و برخی دیگر بر گوش میانی تأثیر می‌گذارند. بسته به علت، درمان‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند.
سرگیجه و انواع آن
به احساس عدم تعادل، سیاهی رفتن و تار شدن چشم، احساس چرخش اشیا و احساس از دست دادن هوشیاری سرگیجه می‌گویند. سرگیجه‌ها می‌توانند بی‌خطر و ساده یا بسیار خطرناک و مشکل زا باشند. اغلب آنها علائم شبیه به هم دارند. سرگیجه از مشکلات فراگیر بین افراد است و ممکن است علت‌های مختلفی داشته باشد. این اتفاق معمولاً نشانه‌ای از مشکلی در بدن است و خود به عنوان بیماری مستقلی شناخته نمی‌شود. در علم پزشکی سرگیجه‌ها به دوشاخه‌ی محیطی (به علت وجود مشکلی در اعصاب و یا گوش‌ها) و سرگیجه مرکزی (به علت وجود مشکل در مغز) تقسیم می‌شوند.
گوش گرفتگی چگونه است؟
به احساس گیر افتادن هوا، وزوز و صدا دادن، سنگینی و تجمع آب در گوش، گوش گرفتگی می‌گویند. در گوش گرفتگی کانال کوچکی بین حلق و بینی که وظیفه تنظیم فشار هوا را دارد، مسدود می‌شود. معمولاً گوش گرفتگی با راه حل‌های فوری و خانگی درمان می‌شود؛ اما در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای گوش و مغز و ادامه پیدا کردن گوش گرفتگی لازم است به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه شود.
ارتباط سرگیجه و گرفتگی گوش
سرگیجه و گرفتگی گوش می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که برخی از آنها بر گوش داخلی و برخی دیگر بر گوش میانی تأثیر می‌گذارند. گوش داخلی بخش کوچکی از گوش است که مسئول تعادل و شنوایی است. اندام‌های تعادل در گوش داخلی، لابیرنت نامیده می‌شوند و از مایعات و موهای ظریف تشکیل شده‌اند. هنگامی که سر شما حرکت می‌کند، مایع در لابیرنت حرکت کرده و موها را خم می‌کند. این امر سیگنال‌هایی را به مغز شما ارسال می‌کند که به شما کمک می‌کند تا تعادل خود را حفظ کنید.
گوش میانی حفره‌ای در پشت پرده گوش است که استخوان‌های کوچکی دارد و به لرزش پرده گوش در پاسخ به امواج صوتی کمک می‌کند. گوش میانی همچنین به تخلیه مایع از گوش داخلی به پشت گلو از طریق لوله استاش کمک می‌کند. در صورتی که هر یک از این قسمت‌‌های گوش دچار بیماری، تکان خوردن مایع داخلی و… شوند، شما احساس گرفتگی در گوش و سرگیجه خواهید داشت. برای مثال عفونت و مشکل گوش می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه شود و وزوز و پیچیدن صدا گاهی از علامت‌های سرگیجه در افراد است. ارتباط این دو باهم در تست سرگیجه به خوبی مشخص می‌شود.
علت سرگیجه و گرفتگی گوش
- عفونت گوش: عفونت گوش میانی (اوتیت میانی) یکی از شایع‌ترین علل سرگیجه و گرفتگی گوش است. این عفونت می‌تواند توسط باکتری یا ویروس ایجاد شده و باعث التهاب و درد در گوش میانی می‌شود. مایع می‌تواند در گوش میانی جمع شده و باعث احساس فشار و گرفتگی گردد.
- انسداد لوله استاش: لوله استاش لوله‌ای است که گوش میانی را به پشت گلو متصل می‌کند. این لوله به تخلیه مایع و برابر کردن فشار در گوش میانی کمک می‌کند. اگر لوله استاش مسدود شود، می‌تواند باعث تجمع مایع در گوش میانی شده که منجر به گرفتگی، درد و سرگیجه می‌شود. انسداد لوله استاش می‌تواند ناشی از عفونت، آلرژی یا بزرگ شدن لوزه‌ها باشد.
- بیماری حرکت: بیماری حرکت نوعی بیماری است که می‌تواند باعث سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ شود. هنگامی که شما در حال حرکت هستید، مانند زمانی که در ماشین، هواپیما یا کشتی هستید، سیگنال‌های متفاوتی از چشم، گوش و حسگرهای تعادل خود دریافت می‌کنید. این سیگنال‌های متناقض می‌تواند مغز شما را گیج کند و احساس سرگیجه و گرفتگی گوش در شما ایجاد شود.
- میگرن: میگرن نوعی سردرد شدید است که می‌تواند با علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه باشد. میگرن همچنین می‌تواند باعث سرگیجه شود. تصور می‌شود که میگرن ناشی از فعالیت غیرطبیعی در مغز باشد. هنگام بروز این بیماری، برخی افراد سرگیجه و گرفتگی گوش را به طور همزمان احساس می‌کنند.
درمان سرگیجه و گرفتگی گوش
اگر عفونت گوش دارید، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند. اگر لوله استاش شما مسدود شده باشد، پزشک ممکن است برای تخلیه مایع و باز کردن لوله، از مانور اواستاش یا لوله گذاری استفاده نماید. اگر بیماری حرکت دارید، داروها می‌تواند به شما کمک کنند. در اینجا چند درمان خانگی دیگر برای سرگیجه و گرفتگی گوش وجود دارد:
- کمپرس گرم: یک کمپرس گرم را روی گوش آسیب دیده خود به مدت 10-15 دقیقه در چند بار در روز قرار دهید.
- بخور دادن: بخور دادن می‌تواند به شل شدن مخاط و کاهش احتقان کمک کند.
- نمک آبی: محلول نمک آبی را در بینی خود اسپری کنید یا قطره بزنید تا احتقان را کاهش دهید.
- آدامس جویدن: جویدن آدامس می‌تواند به باز کردن لوله های استاش و کاهش فشار کمک کند.
- استراحت: به بدن خود استراحت کافی دهید تا بهبود یابد.
اگر سرگیجه یا گرفتگی گوش شما شدید است یا از بین نمی‌رود، حتما به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
در صورت دیدن هرگونه علامت غیر طبیعی مانند خروج عفونت یا خون از گوش و یا سرگیجه‌های طولانی حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از بروز مشکلات بزرگ‌تر جلوگیری شود. در برخی مواقع ممکن است رخ دادن این دو مشکل ناشی از خوردن و استفاده از بعضی داروها باشد که در این صورت باید به پزشک خود اطلاع دهید. امروزه درمان این دو مشکل در حال پیشرفت هستند و در صورت پیگیری به موقع، مشکلی پیش نخواهد آمد.
