درون گوش انسان، دنیایی شگفت‌انگیز از ساختارهای ظریف و پیچیده وجود دارد که وظایف حیاتی تعادل و شنوایی را بر عهده دارند. یکی از اجزای مهم این سیستم، مایع گوش داخلی یا اندولنف است. اندولنف، مایعی شفاف و ژله‌ای است که در داخل لابیرنت گوش داخلی قرار دارد و نقش مهمی در انتقال امواج صوتی و حفظ تعادل بدن ایفا می‌کند.
تکان خوردن مایع گوش داخلی، که به آن نوسان اندولنف یا اندولنف لوسیس (Endolymphatic hydrops) نیز گفته می‌شود، اختلالی است که می‌تواند تعادل و شنوایی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. این اختلال به دلیل افزایش غیرطبیعی حجم اندولنف در داخل لابیرنت گوش داخلی ایجاد می‌شود.
دلایل تکان خوردن مایع گوش
علت دقیق تکان خوردن مایع گوش هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، عوامل مختلفی می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند، از جمله:
بیماری منییر: بیماری منییر شایع‌ترین علت تکان خوردن مایع گوش است. این بیماری، یک اختلال مزمن گوش داخلی است که با وزوز گوش، سرگیجه، کم شنوایی و احساس پری در گوش همراه است.
عفونت گوش داخلی: عفونت گوش داخلی، مانند لابیرنتیت، می‌تواند باعث التهاب و تورم لابیرنت گوش داخلی شود و منجر به تکان خوردن مایع گوش شود.
آسیب به سر: ضربه به سر می‌تواند به ساختارهای گوش داخلی آسیب برساند و منجر به تکان خوردن مایع گوش شود.
اختلالات عروقی: برخی از اختلالات عروقی، مانند بیماری عروق خونی یا ناهنجاری‌های وریدی، می‌توانند جریان خون به گوش داخلی را تحت تاثیر قرار دهند و منجر به تکان خوردن مایع گوش شوند.
مصرف برخی داروها: مصرف برخی از داروها، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها، می‌تواند به طور موقت یا دائمی به شنوایی و تعادل آسیب برساند و منجر به تکان خوردن مایع گوش شود.
ژنتیک: برخی از افراد به طور ژنتیکی مستعد ابتلا به تکان خوردن مایع گوش هستند.
علائم تکان خوردن مایع گوش
علائم تکان خوردن مایع گوش می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه ناگهانی و شدید، که می‌تواند چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد
- وزوز گوش
- کم شنوایی در یک یا هر دو گوش
- احساس پری یا سنگینی در گوش
- ناتوانی در حفظ تعادل، مانند احساس گیجی، سرگیجه یا حالت تهوع
تشخیص تکان خوردن مایع گوش
تشخیص تکان خوردن مایع گوش توسط متخصص گوش و حلق و بینی (اتولوژیست) انجام می‌شود. اتولوژیست با بررسی سابقه پزشکی شما، معاینه فیزیکی و انجام تست‌های مختلف شنوایی و تعادل، می‌تواند این اختلال را تشخیص دهد.
تست‌های تشخیصی برای تکان خوردن مایع گوش ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آزمایش اودیومتری: این آزمایش کمترین سطحی از صدا را که می‌توانید در فرکانس‌های مختلف بشنوید، اندازه گیری می‌کند.
آزمایش تمپانومتری: این آزمایش فشار داخل گوش میانی شما را اندازه گیری می‌کند.
آزمایش رفلکس صوتی: این آزمایش نحوه واکنش عضلات گوش میانی شما به صدا را بررسی می‌کند.
آزمایش کالریک: این آزمایش تعادل شما را با تحریک گوش داخلی با آب سرد یا گرم بررسی می‌کند.
تصویربرداری: ممکن است از تصویربرداری با MRI یا CT اسکن برای بررسی ساختارهای گوش داخلی و مغز شما استفاده شود.
درمان تکان خوردن مایع گوش
درمان تکان خوردن مایع گوش به علت ایجاد شدن آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است هیچ درمانی لازم نباشد و علائم به مرور زمان خود به خود از بین بروند.
با این حال، در اکثر موارد، درمان برای کنترل علائم و پیشگیری از عوارض بیشتر ضروری است. روش‌های درمانی برای تکان خوردن مایع گوش ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروها: داروهای مختلفی برای کنترل علائمی مانند سرگیجه، وزوز گوش و کم شنوایی تجویز می‌شوند. این داروها ممکن است شامل داروهای ضد سرگیجه، داروهای ضد تهوع، داروهای استروئیدی و داروهای دیورتیک باشند.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی تعادل می‌تواند به بهبود تعادل و هماهنگی شما کمک کند.
جراحی: در موارد شدید که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، ممکن است جراحی برای تخلیه مایع اضافی از گوش داخلی انجام شود.
پیشگیری از تکان خوردن مایع گوش
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از تکان خوردن مایع گوش وجود ندارد. با این حال، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به این اختلال انجام دهید، از جمله:
کنترل استرس: استرس می‌تواند علائم تکان خوردن مایع گوش را بدتر کند.
کاهش مصرف نمک و کافئین: مصرف زیاد نمک و کافئین می‌تواند به افزایش فشار خون و احتباس مایعات در بدن منجر شود که می‌تواند علائم تکان خوردن مایع گوش را بدتر کند.
ترک سیگار: سیگار کشیدن می‌تواند به عروق خونی آسیب برساند و جریان خون به گوش داخلی را مختل کند که می‌تواند خطر ابتلا به تکان خوردن مایع گوش را افزایش دهد.
معاینات منظم: اگر سابقه خانوادگی تکان خوردن مایع گوش یا سایر اختلالات گوش داخلی دارید، مهم است که برای معاینات منظم به پزشک خود مراجعه کنید.
مقابله با تکان خوردن مایع گوش
تکان خوردن مایع گوش می‌تواند یک بیماری مزمن و چالش‌برانگیز باشد. با این حال، با درمان مناسب و مدیریت علائم، می‌توانید کیفیت زندگی خود را به طور قابل توجهی بهبود ببخشید.
گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند به شما در برقراری ارتباط با افراد دیگر و به اشتراک گذاشتن تجربیاتتان کمک کنند.
