سرگیجه در کودکان میتواند زمانی اتفاق بیفتند که برای مثال فرزند شما بعد از پیاده شدن از چرخ و فلک احساس سرگیجه کند. گاهی اوقات، زمانی که احتقان ناشی از سرماخوردگی یا عفونت گوش، روی گوش داخلی کودکان فشار میآورد، سرگیجه را تجربه میکنند؛ به طور کلی، سرگیجه در کودکان بسیار کمتر از بزرگسالان است.
سرگیجه میتواند برای کودک بسیار ناراحتکننده باشد. تا زمانی که کودک به اندازه کافی بزرگ شود که بتواند احساس سرگیجه خود را بیان کند، والدین ممکن است تصور کنند که کودک دچار حمله عصبی شده و کودک ممکن است حالت تهوع داشته باشد، چشمانش به جلو و عقب حرکت کنند. درمان مناسب برای سرگیجه بسیار مهم است، زیرا میتواند نشانه یک بیماری جدی باشد و به دلیل اختلال در تعادل و هماهنگی بدن، منجر به آسیب شود.
دلایل سرگیجه
سرگیجه در کودکان ممکن است همراه با مشکل پرده گوش یا بدون آن رخ دهد. یکی از دلایل سرگیجه مشکل پرده گوش است زیرا اعصاب تعادل بدن در سیستم دهلیزی گوش داخلی قرار دارند. بیشتر مشکلات پرده گوش که باعث سرگیجه میشوند با بیماریهای جزئی مرتبط هستند که پس از درمان مناسب میتوانند سرگیجه را از بین ببرند، اما سایر سیستمهای بدن نیز میتوانند باعث سرگیجه شوند.
بسته به اختلالی که باعث بروز علائم میشود، سرگیجه میتواند پایدارتر باشد. در این موارد، تغییر در وضعیت سر، اغلب یک محرک برای بروز سرگیجه است و ممکن بوده تا کودک شما علائم دیگری مانند حالت تهوع و حرکات چشمی (نیستاگموس) را نیز تجربه کند. برخی از علل احتمالی سرگیجه عبارتاند از:
عفونت گوش میانی
در این نوع عفونت، مایع غلیظی در پشت پرده گوش جمع میشود و حس تعادل کودک شما، که واقع در گوش داخلی است، بهطور موقت براثر فشار مایع بر روی گوش داخلی مختل میشود.
عفونت های گوش داخلی
این نوع عفونت میتواند شامل لابیرنتیت *(التهاب گوش داخلی) و نوریت دهلیزی *(نوریت دهلیزی اختلالی است که عصب گوش داخلی، به نام عصب دهلیزی را درگیر میکند. وظیفه این عصب فرستادن اطلاعات مربوط به سیستم تعادل و موقعیت سر از گوش داخلی به مغز میباشد. هنگامی که این عصب متورم میشود، عملکرد مغز را در تفسیر این اطلاعات مختل می کند.) باشد.
ضربه مغزی
ضربه مغزی یا دیگر ضربههای به سر نیز از علل سرگیجه در کودکان است.
ذرات ریز
ذرات کوچک استخوان مانند شناور در مایع گوش داخلی باقیمانده از ضربه به سر یا عفونت گوش باعث بروز سرگیجه میشوند.
میگرن
این بیماری که به عنوان یک اختلال عروقی در نظر گرفته میشود میتواند باعث سرگیجه شود، زیرا رگهای خونی در مغز گشاد میشوند و سردرد ضربان دار ایجاد میکنند.
سرگیجه موضعی خوشخیم
(BPPV) این نوع سرگیجه اغلب شامل حملات ناگهانی و حرکات سریع چشم است. در بسیاری از موارد، به نظر میرسد که این اختلال با علائم اولیه میگرن مزمن مرتبط باشد.
از دیگر دلایل سرگیجه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشنج
- فشارخون پایین
- اختلالات خود ایمنی، مانند مولتیپل اسکلروزیس، دیابت نوع 1، و آرتریت کودکان
- اختلالات بینایی، مانند تفاوت بیش از نمره بین چشمها یا اختلال حرکتی مادرزادی چشم
- تومور مغزی
- بیماری منییر
- مصرف آسپرین و سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
علائم سرگیجه
علائم سرگیجه در کودکان متفاوت است و به علت و شدت سرگیجه بستگی دارد. برخی از علائم رایج عبارتاند از:
- سرگیجه ناشی از تغییر وضعیت سر – این سرگیجه معمولاً فقط چند ثانیه یا چند دقیقه طول میکشد.
- ناهنجاری در حفظ تعادل
- شکایت از زنگ گوش (وزوز گوش)، گوشدرد یا گرفتگی گوش
- از دست دادن شنوایی
- تب بیش از 37 درجهه
- میگرن
- احساس گیجی
- سیاهی رفتن چشم
- حالت تهوع
- استفراغ
- تعریق
- چهره رنگپریده
- چشمانی که به جلو و عقب میروند (نیستاگموس)
- میل به بیحرکتی
- از دست دادن مهارتهای حرکتی
- تأخیر در حرکت مانند ایستادن یا راه رفتن
تست سرگیجه
در صورت مراجعه به پزشک عمومی، احتمال زیاد فرزند شما را برای تست سرگیجه به یک متخصص گوش و حلق و بینی کودکان (متخصص گوش و حلق و بینی) ارجاع میدهد، زیرا تشخیص علت سرگیجه میتواند چالش برانگیز باشد.
ارزیابی کامل همه علل احتمالی توسط پزشک ضروری است. متخصص گوش و حلق و بینی باید بتواند ارزیابی جامع را انجام دهد و در طول دوره ارزیابی، متخصص ممکن است آزمایشهایی مانند موارد زیر را انجام دهد:
- تاریخچه پزشکی همراه با پرسش سؤالات مورد نیاز
- معاینه فیزیکی کامل بهخصوص سر و گوش
- شنواییسنجی یا تست شنوایی
- تستهای عملکرد دهلیزی مانند نشاندن کودک روی صندلی چرخشی و بررسی حرکات سر او
- الکترونیستاگموگرافی (ENG)، که شامل الکترودهایی است که در بالا و زیر چشم کودک شما قرار میگیرد تا حرکات سریع چشم (نیستاگموس) را تشخیص دهند.
- الکتروانسفالوگرافی، آزمایشی است که فعالیت الکتریکی مغز کودک شما را اندازهگیری میکند.
- آزمایش خون
- تستهای تصویربرداری، مانند سی تی اسکن، اشعه ایکس یا MRI
- آزمایشهای دهلیزی-چشمی که تثبیت چشم و نگاه کودک را بررسی میکند.
- دقت بینایی
- هماهنگی و مهارتهای حرکتی مانند پریدن، دویدن یا حرکت با چشم باز و بسته
درمان سرگیجه
درمان سرگیجه به علت آن در کودک شما بستگی دارد. در بسیاری از موارد، سرگیجه را میتوان فقط تسکین داد، حتی اگر علت زمینهای داشته باشد. متخصص گوش و حلق و بینی میتواند همه گزینههای درمانی موجود برای کودک شما را در نظر بگیرد و برنامه درمانی را با توجه به علائم و سابقه پزشکی کودک انجام دهد. درمانهای احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروها، از جمله آنتیبیوتیکها، ضد احتقانها یا آنتیهیستامینها برای مایع داخل گوش
- داروی بیماریهای حرکتی
- داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی برای سرگیجه مرتبط با میگرن
اصلاحات رفتاری و تغییرات در سبک زندگی، از جمله اجتناب از موقعیتها یا فعالیتهایی که میتوانند باعث سرگیجه شوند یا در صورت بروز سرگیجه، کودک شما را در معرض خطر قرار دهند – به عنوان مثال، استفاده کودک از اسکیت برد.
تکنیکهای فیزیوتراپی که میتواند ذرات استخوان مانند شناور را به ناحیهای از گوش داخلی منتقل کند که در آن سرگیجه ایجاد نکند.
کلام آخر
بیشتر موارد سرگیجه در کودکان ناشی از عفونت یا مشکلات مربوط به مایع گوش است. درمان مناسب برای عفونت ایجادشده، باعث از بین رفتن سرگیجه در کودکان میشود. هنگامی که میگرن و BPPV علت سرگیجه در کودکان هستند، دورههای درمانی که انجام میشود معمولاً فقط شامل مصرف داروهای تجویزشده توسط متخصص است.
هنگامی که اختلالات جدیتری باعث ایجاد سرگیجه میشوند، ممکن است از طریق داروها یا درمانهای مختلف کنترل شوند. نکته کلیدی این است که فرزندتان توسط متخصص مورد اعتماد و مجرب مورد درمان قرار گیرد.