سرگیجه

سرگیجه یک حس کاذب حرکت، چرخش و یا احساس عدم تعادل است. در اکثر موارد عدم تعادل با حالت تهوع، استفراغ، بی ثباتی و عدم تعادل در راه رفتن و ایستادن همراه است. سرگیجه و گیجی از شایع ترین علل مراجعه به متخصص می باشد.
باید دقت کنیم که سرگیجه یک بیماری نیست بلکه علامت هشدار است و می تواند نشانه بیماری های خاصی مانند: منیر، نوریت وستیبولار، لابیرنتیت، آکوستیک نروما، بدی عملکرد اتولیت، میگرن وستیبولار، اختلالات روانی و اختلال وستیبولار مرکزی باشد.
این بیماری ها هرکدام برای درمان نیاز به پروتکل های درمانی متفاوت دارند و مبتلایان به این بیماری غالبا از گیجی، سردرد، عدم تعادل، تلوتلو خوردن و احساس سقوط شکایت می کنند.
شکایت دیگر این بیماران می تواند حالت تهوع، اختلال در خیره شدن به حرکت یک شی در حال حرکت، شنیدن صدای زنگ در گوش، مشکلات تمرکز و تغییرات در آستانه شنوایی باشد. این شکایات ممکن است بر اساس بیماری های متفاوت از چند دقیقه تا چند ساعت و حتی تا چند روز هم ادامه یابد.

علل سرگیجه

1.بیماری منیر

یک اختلال در گوش داخلی است که این بیماری حمله ای می باشد و در زمان حمله، بیمار با کاهش شنوایی، احساس پری در گوش،  وزوز گوش و سرگیجه روبه رو می شود. افزایش فشار مایع در گوش داخلی باعث ایجاد این بیماری می شود و  این بیماری پیش رونده است و باعث کاهش شنوایی پیش رونده نیز می شود. این بیماری عموما در یک گوش دیده می شود اما در ١۵درصد موارد دو گوشی است.

2.نوریت وستیبولار

عفونت ویروسی که باعث التهاب عصب وستیبولار می شود و این التهابات باعث عدم تعادل، گیجی و سرگیجه می شود. علائم گیجی بصورت سیاهی چشم، حالت تهوع، استفراغ، اختلال تمرکز بر روی سیستم در حال حرکت ممکن است خود را نشان دهد. توان بخشی وستیبولار در مراحل اولیه بیماری باید شروع شود و توانبخشی وستیبولار روند درمان را سریع تر می کند.

3.اختلالات اتولیتیک

آسیب به ارگان اتولیت (اتریکول و ساکول ) که باعث عدم تعادل می شود. در قدیم تست خاصی برای تشخیص این بیماری وجود نداشت اما در حال حاضر تست Vemp برای تشخیص این بیماری توصیه می شود. می توان گفت که اختلالات اتولیتی با این تست قابل تشخیص می باشند. اختلالات اتولیتی از طریق روش توانبخشی وستیبولار بخوبی درمان می شوند.

4.میگرن وستیبولار

سرگیجه، احساس گیجی و اختلال تعادل همراه با بیماری میگرن، میگرن وستیبولار نامیده می شود. اغلب موارد این بیماری قابل تشخیص نمی باشد. پاتولوژی این بیماری هنوز ناشناخته است. تقریبا ٣٠تا۵٠ درصد بیماران میگرنی، سرگیجه،گیجی و عدم تعادل را حداقل در یک حمله میگرن گزارش می کنند.
این حملات ممکن است با سردرد همراه باشند. احساس چرخش همراه با سردرد، اختلال در حرکت، حساسیت به نور نیز در این بیماران گزارش شده است. میگرن وستیبولار با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی روند درمان را سریع تر می کند.

5.سرگیجه خوش خیم وضعیتی

این بیماری بسیار شایع است و بیشتر در افراد سالمند، بعداز عفونت گوش، ضربه به سر، جراحی و استراحت طولانی در رختخواب دیده می شود. این بیماری در اثر حرکت غیر عادی ذرات کربنات کلسیم در سیستم گوش داخلی می باشد که باعث عدم تعادل و سرگیجه می شود.

6.عفونت لابیرنت

عفونت ممکن است سیستم لابیرنت گوش داخلی را درگیر کند که علائمی مانند سرگیجه،کاهش شنوایی و وزوز گوش را به همراه دارد.

7.اختلاف بین لابیرنتیت و نوریت وستیبولار

در لابیرنتیت هر دو عصب حلزون و وستیبولار درگیر می شوند و در نهایت باعث گیجی، وزوزگوش و کاهش شنوایی است اما در عفونت عصب وستیبولار فقط عصب وستیبولار درگیر می شود. در این بیماری کاهش شنوایی وجود ندارد.

8.فیستول پری لنف

احساس گیجی، پری گوش و سرگیجه علائم این بیماری هستند. ایجاد یک سوراخ کوچک در گوش داخلی پر از مایع سبب می شود که مایع گوش داخلی به گوش میانی نشت کند و باعث ایجاد سرگیجه شود به ویژه زمانی که بیمار در حال حرکت می باشد. این وضعیت باعث وزوزگوش و کاهش شنوایی می شود. تست ویدئو الکترو نیستاگموگرافی به تشخیص این بیماری کمک زیادی می کند.

9.پارگی مجاری نیم دایره

این بیماری به ندرت دیده می شود و گاها در اثر ضربه به بخش استخوانی لابیرنت ایجاد می شود. عطسه و سرفه در این بیماران باعث سرگیجه می شود. این بیماران حساسیت بالا به صدای بلند دارند. تست وئدئونیستاگموگرافی و سی تی اسکن و VEMP از تست های تشخیصی مهم این بیماری می باشند.

10.سندرم Man de debarquement

این بیماران حالتی مثل تلوتلو خوردن یا حس پرواز هوایی طولانی یا سفر با کشتی دارند. تاریخچه مبتلای بیمار و ارزیابی وستیبولار بیمار به تشخیص این بیماری کمک فراوانی می کند. درمان توان بخشی بهترین تکنیک درمان این بیماری است.

11.آکوستیک نروما

این بیماری ناشی از رشد توده غیر سرطانی بر روی سیستم تعادل می باشد که باعث بی ثباتی، گیجی، بی حسی، مورمور شدن و تغییر حس چشایی می شود. این تومور به آرامی رشد می‌کند و بیماران در اکثر مواقع از وجود بیماری در مراحل اولیه اطلاع ندارند. رشد این تومور باعث فشار بر روی ساقه مغز می شود. جراحی و پرتو درمانی متدهای درمانی این بیماری هستند.

12.مالتیپل اسکلوروزیس یا MS

یک اختلال اتو ایمنی است در این بیماری بافت میلین سلول های عصبی مرکزی آسیب می بیند و این آسیب  مانع از انتقال سیگنال به مغز می شود و نیز باعث مشکلات بینایی، خیره شدن، سرگیجه و بی ثباتی می شود. ویديوالکترونیستاگموگرافی و MRI از مغز برای تشخیص این بیماری توصیه می شود. بیشتر از ۴٠درصد افراد بالای ۴٠سال از گیجی و عدم تعادل رنج می برند.

اهمیت رژیم غذایی برای بیماران سرگیجه

غذاهایی که ما می خوردیم بر روی سلامت بدن ما تاثیرات بسزایی دارند. رژیم غذایی ممکن است بر روی پیشرفت بیماری تاثیرات زیادی داشته باشد. برای بیماران دارای سرگیجه، رژیم غذایی ممکن است حملات سرگیجه را کمتر کند. همان طور که قبلاً گفته شد سرگیجه یا گیجی فقط یک علامت است.
به همین دلیل تشخیص علت سرگیجه بسیار اهمیت دارد. می توان با تست های تشخیصی آن را تشخیص داد و از طریق دارو، توان بخشی و رژیم غذایی مناسب برای درمان اقدام کرد.

غذاهایی که بیماران با سرگیجه باید از خوردن آن اجتناب کنند :

• نوشیدنی هایی که شکر و نمک زیادی دارند مانند سودا
• کافئین در قهوه، چای، شکلات
• ·         نوشیدنی‌های انرژی زا
•  مصرف نمک در رژیم غذایی بیماران منیری و میگرن وستیبولار
• غذاهای غنی از سدیم مانند خیارشور، چاشنی سویا، چیپس، پاپ کورن، پنیر، سرکه و غذاهای کنسروی
• نیکوتین موجود در سیگار رگهای خونی را مسدود می کند ودر پی آن افزایش ابتلا به بیماری های وستیبولار به علت انسداد عروق خونی اتفاق می افتد و باعث کاهش جریان خون در مغز می شود.