شنوایی یک نعمت بی‌بدیل است که لذت‌های بسیاری را برای ما به ارمغان می‌آورد. از شنیدن صدای مادر و پدرگرفته تا شنیدن موسیقی و لذت بردن از طبیعت، همه و همه به لطف شنوایی امکان‌پذیر می‌شوند. اما شنوایی برای رشد و تکامل کودک نیز بسیار مهم است. نوزادان از طریق شنیدن صداها، زبان و گفتار را یاد می‌گیرند. کم شنوایی در نوزادان می‌تواند تأثیر منفی زیادی بر رشد زبان و گفتار آنها داشته باشد. خوشبختانه، غربالگری شنوایی نوزادان یک روش ساده و سریع است که می‌تواند به‌‌تشخیص کم شنوایی در نوزادان کمک کند.
غربالگری شنوایی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
غربالگری شنوایی یک روش آزمایشی ساده و سریع است که برای تشخیص کم شنوایی در نوزادان و کودکان استفاده می‌شود. این آزمایش معمولاً در طی چند روز پس از تولد انجام می‌شود و هیچگونه درد یا ناراحتی برای کودک ایجاد نمی‌کند. در غربالگری شنوایی، از یک دستگاه خاص برای ارسال صداهای خفیف به‌‌گوش نوزاد استفاده می‌شود. دستگاه، واکنش کودک بهصداها را ثبت می‌کند. اگر کودک بهصداها واکنش نشان ندهد، ممکن است دچار کم شنوایی باشد. دو روش اصلی برای غربالگری شنوایی نوزادان وجود دارد:
- آزمایش OAE (Otoacoustic Emissions): این آزمایش با استفاده از صداهای خفیف، واکنش گوش داخلی کودک را اندازه‌گیری می‌کند.
- آزمایش ABR (Auditory Brainstem Response): این آزمایش با استفاده از جریان‌های الکتریکی، پاسخ مغز کودک بهصداها را ثبت می‌کند.
آزمایش OAE معمولاً در بیمارستان یا مرکز بهداشتی انجام می‌شود. در این آزمایش، یک پروب کوچک در گوش نوزاد قرار می‌گیرد. پروب صداهای خفیف را به‌‌گوش نوزاد ارسال می‌کند و واکنش گوش داخلی را ثبت می‌کند. اگر واکنش گوش داخلی طبیعی باشد، آزمایش OAE مثبت تلقی می‌شود. آزمایش ABR معمولاً در یک مرکز شنوایی‌شناسی انجام می‌شود. در این آزمایش، الکترودهایی روی سر نوزاد قرار می‌گیرند.
الکترودها پاسخ مغز کودک بهصداها را ثبت می‌کنند. اگر پاسخ مغز طبیعی باشد، آزمایش ABR مثبت تلقی می‌شود. نتایج غربالگری شنوایی به‌‌والدین نوزاد یا کودک اعلام می‌شود. اگر کودک در آزمایش غربالگری رد شود، باید برای انجام آزمایشات تشخیصی کامل‌تر به‌‌یک شنوایی‌شناس مراجعه کند. تشخیص و درمان زودهنگام کم شنوایی در کودکان بسیار مهم است. این امر به‌‌کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی و گفتاری خود را به‌‌طور طبیعی توسعه دهد. در ایران، غربالگری شنوایی نوزادان به‌‌صورت رایگان در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی انجام می‌شود.
اهمیت غربالگری شنوایی نوزادان
غربالگری شنوایی نوزادان، یک برنامه بهداشتی عمومی که هدف آن تشخیص زودهنگام کم شنوایی یا ناشنوایی در نوزادان است. این برنامه معمولاً در بدو تولد یا در چند روز اول زندگی نوزاد انجام می‌شود. غربالگری شنوایی نوزادان اهمیت زیادی دارد؛ زیرا می‌تواند به‌‌تشخیص و درمان زودهنگام کم شنوایی کمک کند.
کم شنوایی می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر رشد و تکامل نوزادان داشته باشد. نوزادان کم شنوا ممکن است در یادگیری زبان، برقراری ارتباط و تعامل با دیگران دچار مشکل شوند. همچنین ممکن است در مدرسه و محیط کار با چالش‌هایی مواجه شوند. تشخیص زودهنگام کم شنوایی می‌تواند به‌‌کاهش این تأثیرات منفی کمک کند. با تشخیص زودهنگام، نوزادان کم شنوا می‌توانند از خدمات مداخله شنوایی زودهنگام برخوردار شوند. این خدمات می‌تواند به آنها کمک کند تا مهارت‌های زبانی و ارتباطی خود را توسعه دهند و به‌‌طور کامل با دیگران ارتباط برقرار کنند.
ضرورت انجام غربالگری نوزادان
نوزادان تازه متولد شده، مانند هر فرد دیگری، ممکن است دچار بیماری‌های مختلفی شوند. برخی از این بیماری‌ها، مانند بیماری‌های مادرزادی قلبی، در بدو تولد قابل تشخیص هستند. اما برخی دیگر، مانند بیماری‌های متابولیک ارثی، در بدو تولد هیچ علامتی ندارند و تنها با انجام آزمایش‌های غربالگری قابل تشخیص هستند. آزمایش‌های غربالگری نوزادان، آزمایش‌هایی هستند که به‌‌منظور شناسایی زودهنگام بیماری‌های جدی در نوزادان انجام می‌شوند.
این آزمایش‌ها معمولاً در چند روز اول پس از تولد انجام می‌شوند و شامل آزمایش خون، تست شنوایی و سایر آزمایش‌های مربوط به‌‌بیماری‌های مادرزادی هستند. انجام آزمایش‌های غربالگری نوزادان، اهمیت زیادی دارد؛ زیرا می‌تواند از بروز عوارض جبران‌ناپذیر و دائمی در نوزادان جلوگیری کند. به‌‌عنوان مثال، بیماری فنیل کتونوری، یک بیماری متابولیک ارثی است که در صورت عدم تشخیص و درمان به‌‌موقع، می‌تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی و حتی مرگ شود.
اما با انجام آزمایش غربالگری نوزادان، می‌توان این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داد و با درمان مناسب، از بروز عوارض آن جلوگیری کرد. یکی از مهم‌ترین آزمایش‌های غربالگری، تست شنوایی نوزاد است. این تست، به‌‌منظور بررسی سلامت شنوایی نوزادان انجام می‌شود. تست شنوایی نوزادان معمولاً در بیمارستان و در چند روز اول پس از تولد انجام می‌شود. عدم تشخیص به‌‌موقع مشکلات شنوایی در نوزادان، می‌تواند منجر به‌‌بروز مشکلاتی در رشد زبانی و اجتماعی کودک شود. بنابراین، انجام تست شنوایی نوزاد، یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که والدین باید برای سلامت نوزاد خود انجام دهند.
اشتباه در نتیجه غربالگری شنوایی در نوزادان
اشتباه در نتیجه غربالگری شنوایی نوزادان می‌تواند عواقب جدی داشته باشد. اگر غربالگری شنوایی نوزاد به‌‌درستی انجام نشود و کم‌شنوایی یا ناشنوایی در نوزاد تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به‌‌مشکلاتی در رشد و تکامل نوزاد شود. نوزادانی که دچار کم‌شنوایی یا ناشنوایی هستند ممکن است در برقراری ارتباط با دیگران، یادگیری زبان و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی دچار مشکل شوند.
اشتباه در نتیجه غربالگری شنوایی نوزادان می‌تواند به‌‌‌دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از دلایل رایج اشتباه در این آزمایش، عدم انجام آزمایش به‌‌درستی است. اگر دستگاه غربالگری شنوایی به‌‌درستی تنظیم نشده باشد یا توسط فردی که آموزش کافی ندیده است انجام شود، ممکن است نتیجه آزمایش اشتباه باشد.
دلیل دیگر اشتباه در نتیجه غربالگری شنوایی نوزادان، وجود مشکلاتی در نوزاد است که باعث می‌شود پاسخ مناسبی به‌‌صداهای آزمایش ندهد. به‌‌عنوان مثال، نوزادانی که نارس متولد می‌شوند یا دچار مشکلاتی مانند عفونت‌های گوش هستند، ممکن است در آزمایش غربالگری شنوایی نمره مناسبی کسب نکنند.
در صورت دریافت نتیجه مشکوک در آزمایش غربالگری شنوایی نوزاد، باید آزمایش مجدد انجام شود. آزمایش مجدد معمولاً با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته‌تر انجام می‌شود. در صورت تأیید نتیجه مشکوک، نوزاد باید تحت مراقبت‌های ویژه قرار گیرد تا کم‌شنوایی یا ناشنوایی او تشخیص داده شود و اقدامات لازم برای درمان او انجام گردد.
سخن پایانی
غربالگری شنوایی نوزادان، یک روش ساده و بدون درد است که می‌تواند از مشکلات شنوایی در کودکان جلوگیری کند. به‌‌عنوان والدین، مراقبان یا پزشکان، وظیفه داریم از سلامت و رفاه نوزادان مراقبت کنیم. غربالگری شنوایی نوزادان یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توانیم برای محافظت از سلامت شنوایی آنها انجام دهیم. با همکاری یکدیگر، می‌توانیم از مشکلات شنوایی در کودکان جلوگیری کنیم و به آنها کمک کنیم تا زندگی سالم داشته باشند.
