یکی از مشکلات رایج در کودکان و نوزادان، کم شنوایی یا افت شنوایی است. شنوایی نقش بسزایی در رشد اجتماعی و احساسی کودک دارد. کودکان با حس شنوایی می‌توانند خواندن و نوشتن را یاد بگیرند؛ به همین دلیل اگر کودک شما در گفتار یا یادگیری دچار مشکل است، حتما تست‌های شنوایی را انجام دهید. به‌طور کلی کم شنوایی کودکان انواع مختلفی دارد، به‌طور مثال کم شنوایی در کودکان می‌تواند به صورت مادرزادی یا اکتسابی باشد. یکی از شایع‌ترین علائمی که در کودکان کم شنوا دیده می‌شود صداهای بلند پاسخ نمی‌دهد یا به درستی نمی‌تواند کلمات را بازگو کند.
اهمیت تشخیص کم شنوایی در کودکان
در صورتی که والدین نسبت به کم شنوایی کودکان آگاهی داشته باشند، می‌توانند کم شنوایی کودک را در مراحل اولیه درمان کنند. کم شنوایی در کودکان باعث به تاخیر افتادن رشد گفتار و زبان می‌شود و این تاخیرها می‌تواند تاثیر منفی بر یادگیری کودک در مدرسه داشته باشند. هرچه کودکان کم شنوا زودتر شروع به دریافت خدمات کنند، احتمال بیشتری وجود دارد که به پتانسیل کامل خود دست پیدا کنند.
علائم و نشانه های کم شنوایی در کودکان
علائم و نشانه‌های کم شنوایی برای هر کودک متفاوت است. اگر فکر می‌کنید که کودک شما ممکن است کم شنوایی داشته باشد، در اسرع وقت از پزشک کودک بخواهید، غربالگری شنوایی را انجام دهد. علائم کم شنوایی در نوزادان شامل موارد زیر می‌شوند.
- با صداهای بلند غافلگیر نمی‌شوند.
- پس از 6 ماهگی به منبع صدا روی نمی‌آورند.
- تا سن یک سالگی نمی‌توانند کلماتی را بیان کنند.
علائم کم شنوایی در کودکان عبارتند از:
- تاخیر گفتار
- گفتار واضح نیست
- دستورالعمل‌ها را دنبال نمی‌کند.
- صدای تلویزیون را بسیار بلند می‌کند.
چگونه کم شنوایی کودکان را تشخیص دهیم؟
غربالگری شنوایی می‌تواند تشخیص دهد که آیا کودک ممکن است کم شنوایی داشته باشد یا خیر. غربالگری شنوایی هیچگونه دردی ندارد و انجام دادن آن بسیار آسان است. در اکثر مواقع زمان غربالگری کودکان با نوزادان در حالت خواب هستند. تمام نوزادان باید حداکثر تا یک ماهگی باید غربالگری شنوایی را انجام دهند.
چه عواملی باعث کم شنوایی کودکان می‌شود؟
عوامل مختلفی روی کم شنوایی نوزادان تاثیر دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌شوند.
- یکی از عوامل مهم در کم شنوایی کودکان می‌تواند، مشکلات ژنتیکی باشد. بیش از 50 درصد از کودکان کم شنوا تحت تاثیر عوامل ژنتیکی به این مشکل دچار شده‌اند.
- زمانی که جنین در حال رشد است، حساسیت زیادی به داروها و مواد شیمیایی دارد. در برخی مواقع مادر در دوران بارداری از داروهایی همانند آمینوگلیکوزیدها استفاده می‌کند که باعث کم شنوایی عصبی در کودکان می‌شود.
- یکی از شایع‌ترین عوامل کم شنوایی در کودکان و نوزادان، زردی و تعویض خون است؛ علاوه‌بر این کودکان نارس بیشتر در معرض خطر کم شنوایی قرار می‌گیرند.
- در برخی مواقع کم شنوایی کودک به‌دلیل پارگی پرده گوش رخ می‌دهد. عواملی که باعث پارگی پرده گوش کودک می‌شود، می‌توان به عفونت گوش میانی، ضربه به گوش و… اشاره کرد.
- بعد از تولد کودک برخی موارد تاثیر بسزایی در سیستم شنوایی نوزاد دارد که به آن‌ها عوامل اکتسابی می‌گویند. برخی از عوامل اکتسابی که روی شنوایی تاثیر دارد، شامل عفونت گوش میانی، مصرف داروهای سمی، ضربه به سر، صدای بلند و… می‌شوند.
آیا کم شنوایی بر گفتار و زبان کودک تاثیر دارد؟
به‌طور کلی کم شنوایی می‌تواند روی مهارت‌های گفتار و زبان کودک تاثیر منفی داشته باشد. زمانی که کودک دچار مشکلات شنوایی می‌شود، قسمتی از مغز کودک که برای ارتباط مورد استفاده قرار می‌گیرد، به خوبی توسعه پیدا نمی‌کند. در نتیجه کم شنوایی درک و گفتگو را برای کودک بسیار سخت می‌کند. کودکانی که مبتلا به کم شنوایی هستند در درک و استفاده از جملات دچار مشکل می‌شوند. به‌طور مثال این کودکان به درستی نمی‌توانند جملات پیچیده و طولانی را درک کنند. از جمله تاثیرات کم شنوایی در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- بیان کردن خواسته خود
- کنترل رفتار و تمرکز حواس
- افت یادگیری و خواندن
- مشکل در جمله سازی
- مشکل در شنیدن صداهای اطراف
آیا کم شنوایی در یادگیری کودکان دخیل است؟
در اکثر مواقع کودکان مهارت‌های خود را از طریق کلام یاد می‌گیرند؛ به همین دلیل اگر کودک در شنوایی مشکل داشته باشد، به درستی نمی‌تواند کلام دیگران را درک کند. اگر مشکلات شنوایی در مراحل اولیه درمان نشود، کودک دچار مشکل یادگیری می‌شود. تاثیرات کم شنوایی در یادگیری عبارتند از:
- مشکل در خواندن و نوشتن
- مشکل در یادگیری کلام
- مشکل در درک ضرب‌المثل‌ها و کنایه‌ها
سخن پایانی
به‌طور کلی کم شنوایی می‌تواند تاثیر منفی در زندگی کودکان داشته باشد؛ زیرا کودکان بیشترین مهارت خود را از طریق کلام آموزش می‌بینند. کودکانی که مشکل کم شنوایی دارند در مهارت‌های گفتاری و زبانی مشکل دارند. از علائم کم شنوایی کودکان می‌توان به درک نادرست صداهای بلند، افت تحصیلی، پرخاشگری و… اشاره کرد. عواملی که باعث کم شنوایی در کودکان می‌شود، شامل وراثت، مادرزادی، عوامل اکتسابی همانند عفونت گوش، پاره شدن گوش و… می‌شوند.
