سرماخوردگی در کودکان باید جدی گرفته شود و سریع درمان شود. حین ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا، کاهش شنوایی خفیف طبیعی است؛ چراکه با تجمع ترشحات در حلق، شیپور استاش می‌تواند مسدود شود و در نتیجه کم شنوایی در کودکان رخ می‌دهد. این رایج‌ترین حالت برای کاهش شنوایی ناشی از ابتلا به آنفولانزا و سرماخوردگی است؛ زیرا شنوایی معمولاً اندکی بعد از اتلاف احتقان زمینه به حالت عادی بازمی‌گردد. مانند اکثر علائم آنفولانزا، کودکانی که به این نوع کم شنوایی مبتلا می‌شوند ظرف چند روز به حالت طبیعی خود بازمی‌گردند.
عوارض کم شنوایی در کودکان هنگام سرماخوردگی
سرماخوردگی باعث گرفتگی، کیپ شدن گوش، عفونت گوش میانی و کم شنوایی در یک فرد با شنوایی سالم می‌شود. البته مقدار این کم شنوایی در حالت سرماخوردگی و آنفولانزا در افراد بزرگسال جزئی و ناچیز است اما در خردسالان به دلیل ساختار خاص گوش میانی، بیشتر و یا طولانی‌تر می‌شود که این موضوع زمانی که کودک از قبل دچار کم شنوایی هم باشد، بدتر خواهد شد. در این موقعیت مقدار کم شنوایی کودک دو برابر خواهد شد و صداها را نخواهد شنید.
لازم به ذکر است این بیماری حتی برای کودکان کم شنوا که از سمعک استفاده می‌کنند نیز رخ می‌دهد. هنگام سرماخوردگی با وجود تقویت ناشی از سمعک هم ممکن است، بازهم صداها را نتوانند به راحتی بشنوند؛ زیرا سمعک طبق کم شنوایی کودک تنظیم شده و می‌بایست برای کم شنوایی ناشی از سرماخوردگی مجدد تنظیم شود. توصیه می‌کنیم والدین به مدت زمان سرماخوردگی در نوزاد و کودک توجه ویژه داشته باشند تا طولانی نشود. آزمایش تمپانومتری برای آگاهی از تاثیر سرماخوردگی بر وضعیت شنوایی کودک انجام می‌شود. این تست روند سرماخوردگی و تاثیر آن بر گوش میانی و شنوایی کودک را نمایان می‌سازد.
کم شنوایی در کمین کودکان مبتلا به سرماخوردگی
ابتلای مداوم کودک به سرماخوردگی و عفونت‌های ویروسی، عفونت گوش میانی را برای او به دنبال دارد. عدم توجه به درمان کامل این عفونت و تجمع مایع در گوش میانی خردسال گاهی مواقع باعث ایجاد کم شنوایی انتقالی در کودک می‌شود. این بیماری در کودکان شایع‌تر است؛ به‌طوری که ابتلای کودک به سرماخوردگی و عفونت ویروسی ناشی از آن می‌تواند منجر به بروز عفونت میکروبی گوش میانی شود. در این موارد به والدین توصیه می‌شود، کودک توسط پزشک اطفال یا عمومی ویزیت شود.
برخی از کودکان مبتلا به عفونت گوش میانی خود به خود پس از مدتی بهبود می‌یابند. پزشک متخصص در برخی موارد داروهای آنتی بیوتیک را برای جذب سریع‌تر مایع داخل گوش میانی و مداوای عفونت تجویز می‌کند. برخی مواقع علی رغم درمان‌های انجام شده، ترشحات مایع در گوش میانی خردسال باقی می‌ماند که علت بروز کم شنوایی است. توجه کنید در این موارد برعکس حالت اولیه عفونت، درد علامت اصلی نبوده و به مرور مشکل کم شنوایی در کودک ظاهر می‌شود.
در حالت طبیعی داخل گوش میانی هر انسانی هوا وجود دارد اما برخی مواقع قرارگیری ترشحات به جای هوا در این بخش، باعث بروز مشکل در حرکت پرده گوش افراد می‌شود که همین امر می‌تواند به علت ارتعاش نامناسب پرده گوش، کم شنوایی را به همراه داشته باشد.
عمل جراحی گوش
برای کودکانی که به درمان دارویی مقاوم هستند، انجام عمل جراحی برای رفع مایع جمع شده در گوش میانی ضروری است. در مواقع عدم موفقیت روش‌های درمانی این اطفال، به مدت موقت از لوله‌های تهویه استفاده می‌گردد. چنانچه شیپور استاش که در پشت گوش و بینی قرار دارد فعالیت خود را به شکلی مناسب انجام ندهد، متخصصان می‌توانند از عمل جراحی کمک گرفته و با قرار دادن لوله‌های مخصوص روی پرده گوش، مسیر ورود هوا به این مجرا را ایجاد کرده و فشار گوش میانی را متعادل سازند.
با توجه به اینکه تجمع مایع در گوش میانی به دلیل ابتلا مکرر کودکان به عفونت‌های ویروسی و عدم تکمیل فرایند رشد گوش در آنها رخ می‌دهد؛ برای پیشگیری از بروز این بیماری در دانش‌آموزان مدرسه یا مهدکودک، اگر هرماه دچار سرماخوردگی شدند، بهتر است زمان کوتاهی از محیط پرجمعیت مدرسه دور باشند. از نظر جراحان و متخصصین گوش، حلق و بینی، خوشبختانه بیشتر موارد عفونت گوش میانی و تجمع مایع در آن در اطفال با دارو قابل درمان بوده و فقط تعداد کمی از افراد به عمل جراحی نیاز دارند.
علائم نشان دهنده کم شنوایی در کودکان
- در هنگام صحبت کردن با کودک، او برای شنیدن حرف‌ها تلاش می‌کند.
- کلمات و گفتگوها را به آسانی درک نمی‌کند.
- وسایل صوتی و تصویری را با صدای بیش از حد بلند استفاده می‌کند.
- با صدایی بلند تر از حد معمول حرف می‌زند.
- کودک به صدای محیط بی‌توجه است.
- در اکثر مواقع حواس‌پرتی دارد.
- در زمان صحبت کردن با دیگران گوش خود را متمایل به سمت آنها می‌کند.
- و در اکثر مواقع گفتگوها را نمی‌شنود و جواب هم نمی‌دهد.
اکنون درک می‌کنید که درمان کم شنوایی در کودکان بسیار مهم است. شما می‌توانید با مراجعه به مراکز شنوایی سنجی و مشاوره از ادیولوژیست‌ها (متخصصان شنوایی)، اقدامات مناسب را برای بهبود شنوایی فرزندتان انجام دهید. این اقدامات شامل تشخیص و تجویز سمعک، کاشت حلزون و استفاده از لوازم کمک شنوایی می‌شود. همچنین باید به یاد داشته باشید که در صورت عدم درمان به موقع، کم شنوایی در کودکان ممکن است محرومیت شنوایی و مشکلات در حواس پنجگانه (شنوایی، نگاه، بو، طعم و لمس) را تجربه کنند، که می‌تواند رشد شخصیتی و اجتماعی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. از همین رو در صورت یافتن علائم کم شنوایی در کودکان، به سرعت اقدام به مشاوره و درمان کنید.
سخن پایانی
اگر علائم کم شنوایی در کودکان یا نوزادان شما مشخص است، فوری به دکتر متخصص اطفال یا متخصص گوش، حلق و بینی و یا درمانگاه‌های معتبر و مجهز مراجعه کنید.
