نگهداری و مراقبت‌های لازم بعد از کاشت حلزون گوش

کاشت حلزون یک جراحی بسیار موثر برای درمان کم‌شنوایی شدید است. انجام این جراحی محدود به سن خاصی نیست و ممکن است برای هر فرد با زمینه ژنتیکی، محیطی یا هر علت دیگری که باعث ناشنوایی یا کم شنوایی شده است، انجام شود. موضوعی که اهمیت آن از جراحی کمتر نیست؛ مراقبت‌های پس از جراحی کاشت حلزون است. این دوره باید زیر نظر اودیولوژیست انجام گیرد و مراحل و دوره درمان به‌دقت پشت سر گذاشته شود. عدم مراقبت، ممکن است در نتیجه جراحی تاثیر منفی داشته باشد.

فرایند کاشت حلزون

کاشت حلزون به عنوان گزینه آخر درمانی برای افرادی که دچار کم‌شنوایی هستند، استفاده می‌شود. این روش یک جراحی تهاجمی است و قبل از انجام آن آزمایش‌های لازم و سی‌تی‌اسکن از بیمار گرفته می‌شود. پس از جراحی، پروتزی در پشت گوش قرار داده می‌شود و باید تا آخر عمر آن را به همراه داشت. این جراحی برای کودکان و بزرگسالانی که به درمان‌هایی از قبیل استفاده از سمعک پاسخ نمی‌دهند؛ بسیار اثر بخش است.

جراحی کاشت حلزون

کاشت حلزون یا Cochlear implant، روشی است که در آن جراح با ایجاد منفذی در استخوان گیجگاهی جمجمه، به حلزون گوش دسترسی پیدا می‌کند. سپس به کمک یک دستگاه مصنوعی الکترود‌هایی را در قسمت حلزون گوش می‌کارد. این الکترود درواقع یک تقویت کننده صوت است و همه موانعی که باعث عدم شنیدن صداها می‌شوند را از بین می‌برد. این جراحی با بیهوشی جنرال انجام می‌شود و ممکن است پس از آن سرگیجه، خستگی و بی‌اشتهایی ناشی از داروهای بیهوشی وجود داشته باشد. پس از اتمام جراحی، بیمار به مدت ۲ الی ۵ روز در بیمارستان تحت مراقبت است. ممکن است در این زمان بیمار احساس سرگیجه یا ضعف کند که با داروهای متخصص گوش و حلق و بینی رفع می‌شود.

قرارگیری پروتز

پس از جراحی کاشت حلزون، منفذ بسیار کوچکی در پشت گوش برای قرارگیری پروتز تعبیه می‌شود. پروتز محتوای یک پردازشگر قوی است که بسامد امواج صوتی را سازماندهی کرده و به قسمت داخلی حلزون گوش انتقال می‌دهد. دقت به نگهداری و تمیز نگه داشتم این پروتز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورت عدم رعایت بهداشت ممکن است مننژیت‌های باکتریایی گریبان‌گیر بیماران مبتلا به کم‌شنوایی شود.

نحوه مراقبت‌ پس از جراحی کاشت حلزون

همانطور که می‌دانید، کاشت حلزون شامل دو مرحله است:

• کاشت رابط الکترونی
• قرارگیری پردازشگر صوتی
• مراقبت‌های پس از کاشت حلزون، شامل مراقبت از باتری، تمیز کردن دستگاه و .‌.. است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

دقت در هنگام خارج کردن پروتز از گوش

از آنجایی که کاشت حلزون بیشتر برای کودکانی انجام می‌شود که با مشکل ژنتیکی کم‌‌شنوایی یا ناشنوایی مواجه‌اند، توصیه می‌شود که رابط‌های بیرونی کاشت حلزون طوری قرار گیرند که باعث آزار کودک نشوند. از کودکان بخواهید که به پروتز و سیم‌های رابط دست نزنند و آن‌ها را بدون اجازه خارج نکنند. مهم است بدانید، تعمیر این دستگاه در برخی مواقع ممکن نیست؛ پس توصیه می‌شود با ملایمت با آن برخورد کرد.

مراقبت از سیم‌ها و کویل

دقت داشته باشید که سیم‌های به کار رفته در پروتز بسیار ظریف هستند‌. اگر مشکلی در اتصالات و سوکت مشاهده کردید، بجای دستکاری کردن دستگاه آن را به نزدیک‌ترین واحد تعمیری ارائه دهید. برای جلوگیری از آسیب به سیم‌ها توصیه می‌شود حتمأ قبل از خواب، پروتز دستگاه را از گوش خارج کنید.

استریل کردن دستگاه پروتز

دقت داشته باشید که این دستگاه به صورت مستقیم با مغز شما در ارتباط است. پس برای جلوگیری از عفونت مغز و همچنین افزایش عمر دستگاه لازم است آن را پاکیزه نگه دارید. تنها راه تمیز کردن دستگاه پروتز، پنبه آغشته به الکل است که باید قسمت‌های مختلف آن را به‌خوبی پاک کرد.

مراقبت از باتری دستگاه پروتز

برای شارژ کردن بهتر است از شارژر خود دستگاه استفاده کنید. همچنین قبل از خالی شدن شارژ، دستگاه را شارژ نکنید‌. دقت کنید که باتری‌ را به‌درستی درون دستگاه جایگذاری کنید. نکته مهم این است که برای جلوگیری از رطوبت باتری، لازم است هر شب آن را درون رطوبت‌گیر قرار دهید.

برای نتیجه بهتر کاشت حلزون چه اقداماتی انجام دهیم؟

جراحی، بخشی از پروسه کاشت حلزون است و آنچه اهمیت زیادی در نتیجه کار دارد مراقبت‌های بعد از آن است. هرچند که کیفیت شنوایی با کاشت حلزون، از شنوایی واقعی کمتر است؛ اما برای درمان افراد ناشنوا و کم‌شنوا گزینه مناسبی است. در ادامه برخی از توصیه‌های لازم برای پس از جراحی کاشت حلزون را ذکر می‌کنیم:

استفاده از قرص رطوبت گیر برای از بین بردن رطوبتی که در روز از طریق عرق یا رطوبت هوا وارد آن شده است.

• جلوگیری از خیس شدن دستگاه پروتز
• نگهداری از سیم و کویل‌ها
• خارج کردن دستگاه هنگام خواب و استحمام
• تنظیف مداوم دستگاه پروتز برای جلوگیری از بروز عفونت
• شارژ کردن مرتب دستگاه و عدم استفاده از شارژر موبایل یا پاوربانک برای آن
• پرت نکردن و نکشیدن سیم پروتز
• تعویض به‌موقع فیلتر میکروفن
• استفاده از گارانتی دستگاه در صورت وجود شرایط
• خشک کردن موها پس از استحمام برای جلوگیری از ورود آب به درون آن

آیا مراقبت‌های بعد از جراحی کاشت حلزون مشکل است؟

در گذشته به‌دلیل باز کردن حجم زیادی از جمجمه، احتمال عفونت مغز یا همان مننژیت در افرادی که کاشت حلزون انجام داده بودند؛ بسیار زیاد بود. اما امروزه از تهاجم این جراحی کاسته شده و موفقیت آن نیز بیشتر شده است. کاشت حلزون یک درمان امیدوار کننده است و مراقبت‌های آن ممکن است در ابتدا کمی طاقت فرسا باشند؛ اما با گذشت زمان، عادی می‌شوند. مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه داشت عدم استفاده از پروتز در هنگام خواب، استخر یا حمام است.

سخن پایانی

کاشت حلزون یک درمان امیدبخش برای بیمارانی است که سال‌ها آرزوی شنیدن صداهای اطراف خود را دارند. این روش نوین در سال‌های اخیر یکی از پرتکرارترین جراحی‌های گوش محسوب می‌شود و خوشبختانه در درمان کم‌شنوایی با موفقیت روبرو است. نکته مهم در این پروسه این است که بسیاری از بیماران تصور می‌کنند پس از عمل جراحی نیازی به اقدامات دیگر نیست. در صورتی‌که مراجعات مرتب به پزشک متخصص و انجام مراقبت‌های پس از عمل توسط پزشک برای اثرگذاری بهتر باید انجام شوند.