کیپ شدن گوش احساس ناخوشایندی است که همه افراد به‌طور موقت آن را در هنگام قرار داشتن در هواپیما، خودرو یا قطار تجربه می‌کنند؛ اما گاه این عارضه مزمن شده و در طول روز به‌طور مکرر اتفاق می‌افتد؛ کیپ شدن و یا گرفتگی گوش بر اثر به هم خوردن تعادل فشار هوا در گوش میانی اتفاق می‌افتد. عوامل بسیار متفاوتی در کیپ شدن و گرفتگی گوش تاثیرگذار هستند. در واقع کیپ شدن گوش بر اثر بروز اختلال در عملکرد شیپور استاش به وجود می‌آید. علاوه بر این برخی از باکتری‌ها و ویروس‌ها نیز می‌توانند یکی از عوامل کیپ شدن گوش باشند. بر اساس برخی از تحقیقات گرفتگی گوش میانی می‌تواند بر اثر سندرم باشد.
از آنجایی که کیپ شدن و گرفتگی گوش عاملی کلافه‌کننده است در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل احتمالی این اختلال و روش‌های درمان آن بپردازیم، از این رو توصیه می‌کنیم تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
دلایل احتمالی کیپ شدن یا گرفتگی گوش
بیماری‌ها و عوامل مختلفی می‌توانند موجب گرفتگی گوش شوند. برخی از آن‌ها موجب گرفتگی گوش موقت و برخی دیگر موجب بروز مشکلات شنوایی دائمی می‌شوند، که در ادامه به برخی از این عوامل و راهکارهای درمان آن می‌پردازیم.
1. اختلال در عملکرد شیپو استاش
در واقع شیپور استاش لوله‌ها باریکی است که گوش و بینی را به یکدیگر متصل می‌کند. وظیفه شیپور استاش محافظت از گوش میانی در برابر عفونت‌ها، تهویه گوش میانی و تخلیه ترشحات گوش میانی است، بنابراین اختلال در عملکرد این لوله می‌تواند موجب بروز کیپ شدن و گرفتگی گوش شود. پزشکان تا کنون دلیل قانع‌کننده‌ای برای اختلال در عملکرد شیپور استاش پیدا نکرده‌اند، اما برخی از آنان معتقدند که برخی از واکنش‌های آلرژیک و یا برخی عفونت‌ها می‌توانند موجب تورم و التهاب در پوشش شیپور استاش شوند. از جمله علائم اختلال در این لوله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• درد
• صدای زنگ در گوش
• احساس پری در گوش
• کم شنوایی
• مشکلات تعادلی
درمان گرفتگی گوش بر اثر اختلال در عملکرد شیپور استاش
علائم اختلال در عملکرد شیپور استاش ممکن است خفیف بوده و در ظرف مدت زمان کوتاهی خود به خود از بین بروند. جویدن، بلع و خمیازه کشیدن با متعادل ساختن فشار هوا در دو طرف پرده صماخ می‌تواند در برطرف‌سازی این علائم و مشکلات موثر باشد. برخی از افراد ممکن است این علائم را به طور دائمی در طول زندگی خود تجربه کنند. گاهی به منظور برطرف‌سازی این اختلال از عمل جراحی استفاده می‌کنند.
2. تجمع جرم در گوش
جرم گوش و یا سرومن ماده‌ای مومی شکل است که توسط غدد موجود در گوش میانی، به منظور محافظت از گوش در برابر ذرات خارجی و عفونت‌ها تولید و ترشح می‌شود. جرم گوش معمولا به طور خود‌به‌خود از مجرای گوش خارج می‌شود، اما در برخی مواقع اگر این عمل اتفاق نیافتد در گوش تجمع یافته و موجب بروز گرفتگی گوش می‌شود. از جمله کسانی که بیشتر در معرض تجمع جرم در گوش دارند می‌توان به کودکان، افراد مسن، بیماران مبتلا به اختلال شناختی، افرادی که از سمعک استفاده می‌کنند و افرادی که دارای سابقه جرم گوش هستند اشاره کرد. علائم گرفتگی گوش بر اثر تجمع جرم در گوش شامل:
• کم شنوایی
• احساس خارش
• شنیدن صدای زنگ در گوش
• درد گوش
• احساس ناراحتی در گوش
• احساس گرفتگی و پری در گوش
• و گیجی می‌شود.
درمان گرفتگی گوش بر اثر تجمع جرم در گوش
از جمله درمان‌های موثر در برطرف‌سازی جرم گوش می‌توان به شستشوی گوش، عوامل سرومنولیتیک و تمیز کردن گوش توسط پزشک اشاره کرد. توصیه اکید می‌شود که به منظور برداشتن جرم گوش و پاک کردن آن هیچ‌گاه از اشیا نوک تیز مانند سنجاق و … استفاده نکرده و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.
3. پرواز با هواپیما
برخی از افراد هنگام پرواز با هواپیما، در هنگام صعود و یا فرود دچار گرفتگی گوش می‌شوند، برخی از آن‌ها نیز ممکن است دچار درد گوش شدید شوند. در هنگام پرواز هواپیما بر اثر تغییر در ارتفاع، در فشار هوا نیز تغییراتی ایجاد خواهد شد، این تغییرات موجب حرکت پرده صماخ شده و در نتیجه فرد گرفتگی گوش را تجربه می‌کند. از جمله علائم گرفتگی گوش ناشی از پرواز با هواپیما می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• سرگیجه
• صدای زنگ در گوش
• جمع شدگی خون در گوش میانی
• احساس پری و گرفتگی در گوش
4. عفونت گوش
اوتیت و یا عفونت گوش نیز می‌تواند یکی از دلایل گرفتگی گوش باشد. از جمله دلایل بروز عفونت می‌توان به ویروس‌ها و باکتری‌ها و یا هر دوی آن‌ها اشاره کرد. در برخی مواقع نیز مواد حساسیت‌زا و سایر عوامل محیطی نیز مانند سمعک‌ها، کمبود ویتامین A، عوامل ژنتیکی، ناهنجاری‌های آناتومیکی و… می‌توانند در این امر دخیل باشند. از جمله علائم گرفتگی گوش بر اثر عفونت می‌توان به مواردی همچون:
• سردرد
• درد گوش
• بی‌اشتهایی
• اسهال
• استفراغ
• درجه کمی از تب
• بی‌خوابی و یا بی‌قراری اشاره کرد.
5. فشار سینوس
افرادی که به فشار سینوس مبتلا هستند درجاتی از گرفتگی بینی و گرفتگی گوش را تجربه خواهند کرد. سینوزیت می‌تواند یکی از دلایل ایجاد فشار سینوس باشد. اکثر افراد بر اثر برخی عوامل مانند عفونت‌ها ویروسی در مجاری بینی، دچار سینوزیت می‌شوند. در هر حال برخی از باکتری‌ها نیز می‌توانند در این امر دخیل باشند، از دیگر دلایل ابتلا به سینوزیت می‌توان به آلرژی، دیابت، ناهنجاری‌های آناتومیک، شنا، غواصی، سیگار کشیدن، کوهنوردی در ارتفاعات و … اشاره کرد. از علائم گرفتگی گوش بر اثر فشار سینوس می‌توان به:
• کاهش حس بویایی
• آبریزش بینی
• تب
• فشار در ناحیه صورت
• درد و حساسیت در چهره
• دندان درد اشاره کرد.
6. آلرژی فصلی و گرفتگی گوش
بسیاری از افراد در فصل‌های بهار و پاییز به‌دلیل داشتن آلرژی، شاهد گرفتگی گوش و کیپ شدن آن هستند. این موضوع به‌دلیل التهاب شیپور استاش رخ می‌دهد. شیپور استاش مجرایی است که حلق را به گوش متصل می‌کند و نقش مهمی در تعادل هوا در دو طرف پرده صماخ دارد.
7. جسم خارجی
اگر این احتمال را می‌دهید که گوش شما از اجسام خارجی پر شده است، به پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه کرده و برای شست‌وشوی گوش اقدام کنید. اگر این راهکار کارساز نبود، نشان از وجود عامل دیگری در کیپ شدن گوش است.
8. تومور عصب شنوایی
این بیماری که به نام نوروم آکوستیک نیز شناخته می‌شود، خوشبختانه سرطان نیست! نوروم آکوستیک در اثر رشد نوعی توده خوش‌خیم روی عصب هشتم شنوایی اتفاق می‌افتد. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، صداهای متفاوت زنگ، احساس گوش درد و گرفتگی گوش را تجربه می‌کنند.
9. مشکلات گردن، فک و دندان
شاید جالب باشد بدانید که چگونه عفونت دندان به سمت گوش می‌رود؟ شیپور استاش ممکن است راهی برای انتقال باکتری‌ها یا قارچ‌های موجود در دهان و دندان به سمت گوش باشد. حتی مشکلات موجود در فک و گردن نیز به‌دلیل تماس با استخوان جمجمه و تاثیری که بر بخش گیج‌گاهی مغز دارند، می‌توانند باعث ایجاد حالت مسدود شدن در گوش شوند.
چه زمانی برای گرفتگی گوش باید به پزشک مراجعه کرد؟
به‌طور قطع هر عارضه‌ای در حالتی که مزمن شود، نیاز به مراجعه به پزشک خواهد داشت. کیپ شدن گوش می‌تواند دلیل ساده‌ای مانند تجمع مایعات یا دلیل پیچیده‌ای مانند تومور داشته باشد که برای تشخیص آن مراجعه به پزشک امری ضروری است. اگر کیپ شدن ناشی از عوامل زیر باشد، مداخلات پزشکی نیاز خواهد بود.
سخن پایانی
لازم به ذکر است که کیپ شدن و گرفتگی گوش علاوه بر مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم ممکن است بر اثر بیماری‌های دیگری نیز ایجاد شود. در واقع درمان گرفتگی گوش با توجه به علل ایجاد آن متفاوت است. از این رو درمان آن نیز از فردی به فرد دیگر نیز متفاوت خواهد بود. به منظور تشخیص، کنترل و درمان انواع بیماری‌ها و اختلالات گوش می‌توانید به کلینیک آوا اودیولوژی که یکی از تخصصی‌ترین و بهترین کلینیک‌های شنوایی است مراجعه کنید.
